Page 39 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay
P. 39
Mguyén Thanh Tuân
để cứu con người nói riêng và chúng sinh nói chung tự giải
thoát; và con đưòng diệt khổ không ở ngoài bản thân con
người. Đạo đức Phật giáo được thể hiện tập trung ở quan
hệ Thiện ác trên cơ sở thuyết "Tứ vô lượng tâm" bao gồm
bô"n tâm vô lượng là: Từ - bi - hỷ - xả. Tứ vô lượng tâm đốì
lập vói tham, sân, si vói những biểu hiện: tham dục, thù
hận, mê muội, tà kiến, nghi ngờ, kiêu ngạo, keo kiệt. Đạo
đức Phật giáo được thể hiện ỏ các giá trị: Từ, bi, hỷ, xả, vô
ngã, vị tha; và được biểu hiện ở chuẩn mực văn hóa - xã
hội như thiện, ác, công bằng, bình đẳng, khoan dung.
ở phương Tây, khái niệm đạo đức xuất xứ từ phạm
trù luân lý. Thoạt đầu, phạm trù luân lý bao quát toàn bộ
các nguyên tắc hoạt động và ứng xử của con người trong
cộng đồng. Thuật ngữ gốc của luân lý (Ethies) là Ehthos
trong tiếng Hy Lạp cổ đại có nghĩa chủ yếu là thói quen,
tập quán. Ngoài ra còn các ý nghĩa, như;
- Nơi cư ngụ, quê hương, xứ xở.
- Nguồn gốíc, lai lịch, họ hàng, bộ tộc.
- Nét đặc trưng của một nhóm xã hội hoặc một dân
tộc (trong tiếng Anh, Mỹ hiện đại thuật ngữ Ethos mang ý
nghĩa này).
- Y thức đạo đức, tính chất của chính kiến và thái độ
đạo đức. Đạo đức gắn liền với thói quen, tập quán sống nên
ý nghĩa của nó thường xuyên biến đổi theo tiến trình phát
40
