Page 180 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

- Mẹ ạ, thằng Tây và vua quan làm ra tất cả mọi tội, không phải trời làm ra tội đâu, trong

làng ta, ai cũng mong ƣớc đƣợc nuôi nhiều gà vịt, nhiều lợn, trƣớc hiên, có cái cày tốt treo ngang
đầu cột. Nhƣng đã bao đời nay làng ta chỉ biết làm nhà áp núi, không dám làm nhà ra ở thảnh

thơi giữa đồng, để dễ chạy cƣớp cũng bởi thằng Tây lấy hết của, mới sinh ngƣời trộm cƣớp. Cây
hồi trên đồi quang, quả sai nhƣ mắc cửi, thế mà ngƣời trèo hồi ngã gãy xƣơng, tiếng khóc lúc

nào cùng nghe. Chú Hai coi rừng chết ở gốc cây hồi nào bên Bằng Mạc rồi...
- Con đừng nói chuyện buồn nữa.

- Mẹ ơi! Mẹ còn biết nhiều cảnh buồn hơn con nhiều lắm. Ngày trƣớc mẹ kể con nghe bao

nhiêu chuyện đói rách trong làng, có khi cả xóm chạy loạn vào hang đá Phố Lẩu rồi chết khô cả
trong ấy, con thƣơng con khóc. Bây giò con lớn, con biết thêm rằng ngƣời ta phải làm cách

mệnh, mong ngày sau ai cũng đƣợc ngồi bàn ghế, lau sạch đƣợc nƣớc mắt, rửa xong mọi chuyện

buồn phiền ở đời.
Mẹ vẫn khóc, Thụ bảo chị Dụ.

- Chị ạ, việc cách mệnh là to lớn nhƣ thế đấy, bao giờ cách mệnh thành công thì em về.
Mấy năm nay chị Dụ mới đƣợc gặp em. Em bây giờ bƣớc vào cuộc đời xa lạ, chị không nghĩ

ra hết đƣợc. Nhƣ thế, Dụ lại càng nhớ khi em còn đi học, thông cảm với em những chuyện lạ
lùng và cao xa của em đƣơng làm, với tấm lòng chị yêu thƣơng.

Dụ nhớ lại. Có lần Dụ quảy gạo ra Kỳ Lừa trả nhà trọ, ông Chắn mách: “Thằng Thụ dạo này

cứ đi đâu, không biết chúng nó định tụ tập ăn trộm ăn cƣớp thế nào. Tao sợ lắm. Mày phải đe nó
mới đƣợc”. Dụ bảo Thụ. Thụ cƣời, nói:

- Em đi đọc sách báo thôi. Hồi này trên thế giới nhiều việc quan trọng lắm, đọc sách báo mới
biết .

Thụ kể cho Dụ nghe chuyện Phạm Hồng Thái, chuyện ông Phan Chu Trinh cả nƣớc hoan
nghênh, cả nƣớc thƣơng tiếc thế nào. Thụ nói hăng hái, tỉ mỉ, nhƣ những chuyện ấy mới xảy hôm

qua, Thụ đã trông thấy, Thụ đƣơng ở giữa đám, những đám mít tinh, đám truy điệu đông cả tỉnh

ở ngav đầu cầu Kỳ Lừa kia. Dụ nghe không thủng đầu đuôi, nhƣng Dụ biết đấy không phải
những chuyện hƣ của em nhƣ ông Chắn nói. Dụ bảo Thụ:

- Em đừng để ông Chắn phàn nàn

- Vâng ạ.
Lần sau, Dụ quảy gạo ra, không thấy ông Chắn mách. Dụ hỏi em:

- Dạo này em còn đi đọc sách không?