Page 177 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

Bây giờ xã đoàn Cốc Nam đã là ngƣời trong tổ chức của ta. Bởi vậy, thằng Tây không còn

con mắt cái tay nào ở Cốc Nam nữa. Ngõ Cốc Nam sang Trung Quốc là của cách mệnh rồi.
Hai ngƣời rẽ vào lối Pò Chài.

Con đƣờng Pò Chài về Nhân Lý bảy năm trƣớc cũng nhƣ năm nay, đi một thôi nữa đã thấy
Khau Bây. Sƣờn đồi, cánh đồng, mùi hồi quấn quýt chảy thơm quanh ngƣời. Trong ngày mùa hái

hồi, bà con Nùng ở Phố Lẩu lại làm bánh, nấu rƣợu đem vào bán tận gốc hồi đầu rừng. Rồi cả
làng hái hồi, quảy hồi cho lái buôn ra Đồng Mỏ.

Thụ đi trong bóng cây, con mắt trông thấy trong bóng rừng hồi chín xanh đen có ngƣời con

gái Nùng, khăn vuông chàm đốm chấm huyết dụ, áo ngắn quặp thắt lƣng, lai trĩu đôi đãy chàm
đựng hồi, qua dƣỡi lũng, đằng xa kia.

Ngƣời đi đƣờng vừa đi vừa nghĩ đƣờng trở về những tháng giêng, tháng ba thƣơng nhớ,

những đêm những ngày hội then mê mải chảy qua các làng. Cây trẩu ngờ ngợ xanh, tre và mai
xanh rờn, cây trám đen thân trắng suốt đời dài đuỗn, rừng hồi thì bao giờ cũng nghiêm nghị xanh

thẫm. Còn thấy nhƣ in cánh đồng Háng Lệ đƣơng chúc thoai thoải xuống, chen vào giữa hai bên
rừng núi buồn bã có những con đƣờng vào xóm cứ giạt vào khe núi. Xóm Phạc Lạn, bên phải có

đồi trám, dốc núi sau lƣng ủ trong rừng xanh ngây ngất nhƣ cuộn khói. Phạc Lạn, Phố Lẩu, Bó
Lào... trƣớc nhà sàn côi cút ở cột bờ núi. Trong hiên, chuồng gà, chuồng lợn, đến chiều lại nghe

táo tác, ủn ỉn - bấy giờ mới có ngƣời đi làm về cho ăn. Cái cày treo ngang đầu cột. Con trâu gầm

sàn gãi cái lƣng bùn vào cột nhà. Bây giờ, dƣới ấy đƣơng ra sao?
Trong kỷ niệm con ngƣời chỉ muốn đọng vào tháng giêng và tháng ba có màu xanh và tiếng

đàn then. Chứ thật thì bây giờ đƣơng cuối tháng bẩy, sắp vào mùa hái hồi. Cánh rừng dàn trƣớc
mặt, thơm khắp Khau Bây. Thụ đi trong bóng hƣơng hồi, một niềm vui dìu dịu, lẫn lộn, không

hiểu vui từ lâu hay vui mới thoảng đến. Tiếng động trong rừng vắng, nghe cũng đoán đƣợc ở
đâu, nhƣng cũng không muốn biết kỹ.

Đằng kia, tiếng trẻ reo. Chắc ở đầu rừng đƣơng có nhiều hàng quà. Bánh bỏng, kẹo lạc, bánh

nếp và nồi rƣợu bán dƣới gốc hồi. Tiếng cành răng rắc gãy. Có ngƣời ngã hồi... lại ngƣời ngã
cành hồi. Thụ lại nhìn thấy đám khiêng ngƣời ngã hồi. Năm nào cũng có ngƣời ngã lòi xƣơng.

Cành hồi thì lúc nào cũng giòn quá.

Nhớ những ghê rợn ấy, bao giờ Thụ cũng nhớ chú Hai ngày trƣớc coi rừng hồi.
Thụ lớn lên đã thấy chú Hai ở Khau Bây. Bọn trẻ con cứ tƣởng chú Hai suốt đời một mình

sống trên Khau Bây. Đến khi Thụ hiểu không phải nhƣ thế, nhƣng Thụ cũng không bao giờ cắt