Page 271 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường

1899, anh nô lệ da đen Sam Hose giết chết ông chủ da trắng của mình để tự vệ. Bị kết
tội oan là đã hãm hiếp vợ của ông chủ, Sam bị tùng xẻo, đâm, và thiêu sống trước

những tiếng reo hò của khoảng 2.000 người da trắng. Từng mẩu thân thể của anh ta
được bán cho những người sưu tập đồ lưu niệm; một cửa hàng thực phẩm ở Atlanta

trưng bày các mẩu khớp của anh trên cửa sổ phía trước trong vòng một tuần”.

Vào thời Jim Crow ở miền Nam, những người da đen không chỉ phải chịu lăng trì mà
còn chịu vô số tủi nhục hàng ngày. Trường học, vòi nước uống, bể bơi, các toa tàu,
quầy ăn trưa và khách sạn dành cho người da đen đều biệt lập và tồi tàn. Người da đen

phải nhường đường cho người da trắng. Trong những cửa hàng phục vụ cả hai chủng

tộc, người da đen phải đợi cho đến khi tất cả người da trắng đã được phục vụ. Những
người da trắng thường sỉ nhục người da đen bằng cách bắt họ uống rượu whiskey và

nhảy điệu múa của những người hát rong. Có lẽ không phải ngẫu nhiên mà khi luật
Jim Crow bị phong trào nhân quyền trong những năm 1960 phản đối, miền Nam mới

đã bắt đầu đuổi kịp miền Bắc.
Hoa Kỳ là một nghịch lý vì nó đã đạt được sự thịnh vượng bất chấp lịch sử đau buồn

về thù hằn dân tộc. Điều này có thể do nó đã thành công trong việc tạo ra một xã hội
có tầng lớp trung lưu chiếm đa số trong dân cư, mặc dù đẩy các tộc người thiểu số ra

rìa. Trong lời nói đầu nổi tiếng của cuốn Democracy in America (Nền dân trị Mỹ) của
de Tocqueville : “Trong số những việc lạ lùng thu hút sự chú ý của tôi trong quá trình

lưu lại nước Mỹ, không có gì gây ấn tượng cho tôi hơn là sự công bằng về các điều
kiện.”

Bằng chứng của bản thân Hoa Kỳ cho thấy ở nơi có các nhóm bị phân cực bởi đẳng
cấp và dân tộc, sự thịnh vượng sẽ đến muộn hơn. Sự thành công nói chung của Hoa

Kỳ bất chấp phân cực chủng tộc có thể bắt nguồn từ thể chế ổn định.
Đối phó với phân cực hóa

Không có liều thuốc thần kỳ nào có thể hàn gắn các xã hội bị phân cực. Việc này đòi
hỏi nhiều thời gian – có thể là hàng thập kỷ – trước khi các nhóm lợi ích vượt qua

được những mâu thuẫn để thúc đẩy tăng trưởng. Ví dụ như, tại Argentina, cuộc chiến

tranh tiêu hao về lạm phát cao kéo dài trong hai thập kỷ, cho đến khi chính phủ cuối
cùng ghìm lạm phát xuống trong những năm 1990. Tại châu Phi, sự bế tắc do các
nhóm lợi ích gây ra vẫn chưa được tháo gỡ ở nhiều nước trong khi các nước đã bước

vào thập kỷ thứ tư kể từ khi giành được độc lập.

271