Page 235 - Truy Tìm Căn Nguyên Tăng Trường
P. 235
CHƯƠNG 12. Tham nhũng và phát triển
Không có tầng lớp tội phạm Mỹ nào rõ ràng, ngoại trừ Quốc hội.
– Mark Twain
Ham muốn ăn cắp tất cả mọi thứ không từ bỏ được là một trong những nhân tố giết
chết sự phát triển rõ ràng nhất mà các quan chức chính phủ phải đối mặt. Việc yêu cầu
các nhà kinh doanh hối lộ là một loại thuế trực tiếp đánh vào sản xuất, và do đó nó sẽ
kìm hãm tăng trưởng. Dường như tham nhũng là một trong những vấn đề thường bị
các du khách vãng lai đến các nhà đầu tư tại những nước nghèo nhắc đến nhiều nhất.
Trong một cuộc điều tra được tổ chức Roper Starch International tiến hành tại 19
nước phát triển, tham nhũng đứng thứ tư trong số năm vấn đề được người dân quan
tâm nhất, sau tội phạm, lạm phát và suy thoái.
Mặc dù tham nhũng là một vấn đề hết sức nghiêm trọng đối với sự phát triển kinh tế,
nhưng mãi gần đây nó mới được các nhà kinh tế học quan tâm. Trong hơn 3000 trang
sách, bốn tập sách rất có giá trị Handbook of Development Economics (Sổ tay kinh tế
học phát triển) được xuất bản từ năm 1988-1995, không hề nói một từ nào đến tham
nhũng. Một cuốn sách giáo khoa về kinh tế học phát triển nổi tiếng gần đây cũng
không hề đề cập đến tham nhũng (hoặc những vấn đề chính trị có liên quan).
Hơn nữa, những tổ chức tài chính thế giới như WB và IMF cũng hoàn toàn không
quan tâm đến tham nhũng trong suốt nhiều thập kỷ. Chỉ mới gần đây, tham nhũng mới
trở thành vấn đề nóng đối với những tổ chức này. Thậm chí bây giờ chúng ta vẫn ngần
ngại khi nói tới từ “tham nhũng”; “những vấn đề quản lý” là một thuật ngữ hành chính
được chúng ta dùng thay thế.
Khi chúng ta biết sự nghiêm trọng của tham nhũng đối với sự phát triển, có nhiều câu
hỏi chưa được trả lời. Tại sao một số chính phủ phải đối mặt với tham nhũng nhiều
hơn những chính phủ khác ? Tại sao tham nhũng ở một số nước này lại gây thiệt hại
hơn ở một số nước khác ? Trong chương này, tôi sẽ bàn luận về quy mô tham nhũng,
ảnh hưởng của nó đối với sự phát triển, những yếu tố quyết định tham nhũng và một
số giải pháp khả thi.
Cuộc sống trong trốn chạy
Hồi sống tại thành phố Mexico trong một năm, tôi thường xuyên chơi trò mèo vờn
chuột với cảnh sát Mexico. Tôi là chuột, và những cảnh sát tham nhũng Mexico là
những con mèo. Lái xe với tấm bằng lái xe Mỹ ở Mexico giống như ra hiệu: “Tôi là
235
