Page 50 - Trang Phục Việt Nam

Trong thời gian đô hộ (1414-1427), quân Minh đổi nước ta thành quận
Giao Chỉ với ý đồ thủ tiêu nền độc lập dân tộc, âm mưu đồng hóa nước ta,
bắt nhân dân ta thay đổi phong tục, tập quán, cách ăn mặc… theo lối
phương Bắc.
Nhà Minh tuyên bố “phong tục có liên quan đến việc trị đạo”. Do đó chúng
nghiêm khắc hạn định trong một tháng, tất cả quan lại, kỳ chính, giám thủ,
quan lang, đầu mục, binh lính, đàn bà… đều phải có sự phân biệt về y
phục, nhất thiết phải thay đổi theo chế độ hiện hành, nếu trái lệnh sẽ bị trị
tội. Quan lại và sinh viên đều đội mũ có cạnh, mặc áo dài vạt, cổ áo viền
tròn, đi giày ủng có dây thắt. Quan lại: áo bằng tơ lụa. Sinh viên: áo màu
xanh lam. Đàn bà lấy chồng làm quan, khăn áo phải theo đúng thể lệ qui
định. Người nào lấy chồng là thường dân thì mặc áo rộng, váy dài, phải búi
tóc, chùm khăn lụa đen, trâm thoa, khuyên mấm tùy nghi sử dụng, còn giày
dép làm bằng vải hay bằng da. Cấm cắt tóc, cấm để lộ chân. Cấm mọi
người dùng các màu huyền, vàng, tía. Trước đó đàn ông nước ta thường
vẫn cạo trọc đầu, đàn bà cũng thường cắt tóc ngắn, nay “con trai, con gái
không được cắt tóc, đàn bà, con gái phải mặc áo ngắn, mặc quần dài,
hóa theo phong tục phương Bắc”.
Ngay từ những ngày đầu, nhân dân ta không chịu khuất phục. Giặc Minh
điên cuồng cướp bóc, khủng bố, chém giết, tàn phá… nhưng ở khắp nơi,
mọi tầng lớp nhân dân ta đã vùng lên đấu tranh bảo vệ chủ quyền đất
nước, bảo vệ đời sống văn hóa của dân tộc. Người dân vẫn ăn mặc theo
truyền thống, quân khởi nghĩa đội mũ tứ phương bình đính, loại mũ được
dùng từ thời nhà Đinh, Tiền Lê.
Kẻ thù đốt sách, phá bia, bắt nhân dân ta phải ăn mặc theo chúng, nhưng
chúng không thể thực hiện được mưu đồ đen tối. Nhân dân ta biểu thị sức
chống đối mãnh liệt nên nhiều lần chúng đã phải ra thông cáo, nêu qui
định…, trong đó có những điều khoản về trang phục.
Có thể kể đến những thành tích của nghĩa quân vùng Thái Nguyên (quân
Minh gọi là giặc Hồng y). Đội nghĩa quân này đã chiến đấu dũng cảm,
ngoan cường giành được nhiều thắng lợi về quân sự, thường mặc áo
màu đỏ, qua màu sắc trang phục gây ấn tượng tin tưởng trong nhân dân,
gây nỗi kinh hoàng khủng khiếp cho kẻ địch, phát huy thanh thế, hoạt động