Page 46 - Trang Phục Việt Nam

dân ta dưới thời Trần, đến nay còn rất ít tư liệu thành văn để khảo cứu.
Ngày nay chúng ta đành bằng lòng căn cứ trên một tượng đá (chỉ còn duy
nhất là tượng quan hầu ở lăng vua Trần Hiến Tông), một số bức chạm nổi
bằng gỗ, bằng đất nung…, để có thể ít nhiều hình dung được cách thức
trang phục thời đó.

Hình các nhạc công trên cốn chùa Thái Lạc

Nhìn chung, trang phục thời Trần có những sắc thái đặc biệt, không tách
rời ảnh hưởng của một nguyên lý thẩm mỹ xuất phát từ tinh thần thượng võ
Đông A, bắt nguồn từ truyền thống dựng nước, giữ nước oanh liệt của dân
tộc. Trong vòng 30 năm, ba lần so gươm, đọ giáo với một kẻ thù khét
tiếng hung hãn đang “làm cỏ” nhiều nước trên thế giới, quân dân Đại Việt,
với lòng yêu nước nồng nàn, với sức mạnh đoàn kết chặt chẽ, trí thông
minh sáng tạo, đã phải thường xuyên cảnh giác, thường xuyên rèn luyện,
liên tục chiến đấu ngoan cường và đã giành được thắng lợi huy hoàng.
Thực tế khách quan ấy không cho phép một sự cầu kỳ, phức tạp, tản
mạn… trên mọi hình thái đời sống xã hội thời ấy, trong đó có phần trang
phục, trang sức. (Ví dụ như phụ nữ (tất nhiên) thời Trần và cho tới về sau
khá lâu, không trang điểm diêm dúa, vua quan đều ăn mặc giản dị…).
Tuyệt đại đa số nhân dân đều đi chân đất và mặc áo bốn thân quen
thuộc. Màu vải đen là màu phổ biến. Nam giới, hầu hết già trẻ đều cạo trọc
đầu, vì theo đạo Phật, cũng nói lên tinh thần của một đất nước “toàn dân vì
[24]
binh” .
Đặc biệt là tục thích chữ, xăm mình, biểu hiện sự hòa hợp với thiên nhiên,
[25]
ý thức tiếp nối truyền thống, không quên gốc Tổ , biểu hiện tinh thần
quyết tâm chiến đấu cho nền độc lập của dân tộc. Những hình xăm trên