Page 97 - Trần Huy Liệu Cõi Đời
P. 97
loài người phân giai cấp cũng bình thường, tự nhiên như vũ trụ vốn bất bình đẳng mà thôi.
Anh xem Phật Thích Ca chẳng những thương người mà còn thương cả chúng sinh, không ăn
thịt các loài vật. Nhưng khoa học ngày nay đã chứng minh rau đậu cũng là sinh vật. Nếu biết
thế mà Thích Ca không dám ăn gì thì cũng phải chết đói thôi.
- Anh đọc André Gide rồi phải không? - Grandjean cởi mở hơn khi thấy Liệu ngồi im. -
Gide là nhà văn thích chủ nghĩa cộng sản và rất nhân đạo thế mà ông ấy vẫn thất vọng về
Liên Xô đấy thôi [i] . Nếu anh không tin, tôi sẽ tạo điều kiện cho anh sang Liên Xô, thế
)
(
nào anh cũng vỡ mộng cho mà xem.
- Xin lỗi, - Liệu chen vào - Có lẽ ông mời tôi đến chơi hôm nay không phải để tranh luận
về các học thuyết. Tôi cũng chẳng ngây thơ gì lại có cái ảo vọng thuyết phục ông theo chủ
nghĩa cộng sản. Nhưng tôi muốn biết ngay ông muốn gì ở tôi?
- Do lòng mến mộ anh, tôi muốn bàn với anh một việc.
- Ông muốn tôi làm mật thám cho ông phải không?
- “Người ba đấng, của ba loài”, - câu thành ngữ Việt ra khỏi mồm Grandjean rất thành
thục, tôi đâu dám bảo anh làm việc ấy. Tôi chỉ muốn nói với anh là nếu cứ theo đuổi làm
cách mạng mãi thì anh để khổ cho cả vợ con, những người chả có tội gì. Tôi muốn tiến cử
anh vào làm ở trường Viễn Đông Bác Cổ tha hồ đọc, nghiên cứu đến hết đời. Còn chị ấy, tôi
xin phép được biếu một món tiền đủ để mở cửa hiệu ngay Bờ Hồ. Rồi con anh đi học, ít nữa
làm kỹ sư, bác sĩ. Anh cứ cân nhắc đi. Tôi đâu dám bảo anh làm việc cho tôi. Bàn vậy, thế
nào tùy anh, miễn là từ nay đừng làm báo nữa.
- Thế là tôi biết mục đích cuộc gặp của ông rồi. - Liệu nói bằng giọng “kết luận”. - Trước
đây ở Nam Kỳ đã có người Pháp trong chính quyền hứa cho tôi những bổng lộc như thế, và
còn bốn trăm mẫu ruộng ở Cà Mau nữa kia. Nhưng thưa ông, đời tôi đã chọn việc làm rồi.
Tôi làm báo cũng như ông làm mật thám. Còn chủ nghĩa cộng sản có thắng không thì đó là
vấn đề của lịch sử. Tương lai sẽ trả lời.
Câu chuyện không thể kéo dài thêm nữa.
Grandjean tiễn khách thân mật, còn Liệu thở phào vì đã vượt qua một cạm bẫy không
dễ vượt. Nhưng anh không thể không nghĩ: tại sao lão trùm lại nhắc đến Viễn Đông Bác Cổ,
