Page 309 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam

Song hình như, trong việc nhà Nguyễn đề cao vai
trò của cá voi vói Hoàng triều, còn có dụng ý là đối sánh,
đối trọng giữa biểu tượng của sức mạnh đồng bằng và biển
cả với voi, hổ - biểu tượng của rừng núi gắn với nhà Tây

Sơn. Kể cả cái màu đỏ khăn điều của con trai cá voi cũng
có khi là sự đối cực, đã thắng thê với màu cò của Tây Sơn:
một bên là sức mạnh tổng hỢp từ Tròi và Phật với một bên
là màu đỏ "màu của thần của phương Tây từ trong rừng
núi, thần nói gọn của cõi thiêng liêng bí ấn" [145, tr.234].

Con cá thần lớn rất nhanh, nuôi ở hồ, ở sông
nhưng không đủ chỗ, nên phải thả cá ra biển. Cá đã đền ơn
bằng cách kéo người, kéo thuyền thoát khỏi trận đại hồng
thuỷ. Trong kinh sách của đạo Hinđu, con cá thần là hiện
thân của Brah-man, còn trong cổ tích Purana, cá thần trở
thành hoá thân thứ nhất của Visnu [58, tr.90].

Các danh xUng: đền Cậu, đền Cô để chỉ nơi thò cá voi
ở Hội Thông như muốn ám chỉ cá voi mang tư cách của Cậu
và Cô trong tín ngưỡng Tam Phủ. Vì ở Thanh - Nghệ, Tứ vị
Thánh Nương là tín ngưỡng thần nước phổ biến. Tứ vị Thánh
Nương/ Bà Đại Càn là thần chủ cao nhất, trên cả cá voi.

Hơn nữa, những nghi thức cúng Cô hồn còn được
thể hiện nhiều lần trong lễ tế ồng (trước khi lễ vọng, lúc ra

khơi nghinh ông, lễ tế Cô hồn trưốc khi bưóc vào lễ
chánh), nhằm vừa cầu an, cầu ngư, vừa xin phép Cô Bác
phù hộ cho cuộc tê thần được suôn sẻ.

- 3 D 9 -