Page 159 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 159
Song, cũng bắt đầu từ vùng Thanh - Xghệ trở vào,
người Việt đã hoà mình với biển nhiều hơn. ơ môi trường
biển nước, bên cạnh những thu hoạch là những rủi ro
trong hoạt động mưu sinh. Vì thế, trong đời sống tâm linh,
khái niệm Cô hồn đã được mở rộng hơn, mà biểu hiện là
việc thêm vào tín ngưỡng đối tượng chết biển / chết nước.
Do đó, sự thực hành tín ngưỡng tất sẽ có nét khác cư dân
châu thổ Bắc Bộ. Có thê bắt đầu từ làng biển Xhượng Bạn
(Cẩm X^hượng. huyện cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) để so sánh.
Tại đây, để cầu siêu, cứu vớt vong linh những người gặp
nạn trên biển do đắm thuyền lúc bão to, sóng lớn, dân
Xhượng Bạn đã tổ chức lễ cúng, gọi là "Hội đám chay rước
tướng". Lễ cúng này là sự hoà kết tinh thần Phật giáo (cầu
siêu, thí thực Cô hồn, phóng đăng, phóng sinh) với Đạo
giáo (màn rước tướng). Trong lễ cúng, những người vỢ,
người chị có người thân bị chết biển, cũng được tham gia
đẩy thuyền Bát Xhã để đưa linh hồn về siêu thoát. Cùng
chung bản chất với Hội đám chay rước tưóng là "lễ chay"
của nhiều làng ơ huyện Hương Thuỷ (Thừa Thiên - Huẽ)
"nhằm gọi tên các vong linh mất liên lạc với thân nhân
trần thế", bơi do bị đoạ đày ở địa ngục hoặc bị Bà Thuỷ
bắt, nay đến gặp người trần thế để được giải oan. Tuy lễ
này chỉ ở cấp nhà nhưng lại được tổ chức "trong từng chi,
họ, phái trong làng" [9, tr. 129-193] nên cũng có thể coi là
một hình thức tín ngưỡng cộng đồng, mà đôi tượng được tín
ngưỡng có cả vong hồn chết sông, chết biển. Còn ở vùng
- 1 5 9