Page 164 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 164
TÍN NGƯỠNG Cư DÀN VEN BIỀN QUẢNG NAM - ĐÀ NẴNG
Nang, sự biểu lộ niềm tin trước hết thể hiện ở việc làng
nào cũng có một ngày cúng tế Cô hồn thường niên, chứ
không phải tổ chức theo chu kỳ "ba năm một lần vào các
năm: Tý, Ngọ, Mão, Dậu" như làng biển Nhượng Bạn (Hà
Tình), ở Nhượng Bạn, ngày cúng người chết biển thực chất
là ngày hội đậm tinh thần Phật giáo. Tính chất hội của
ngày cúng này cũng có ở cư dân vùng Bình Trị Thiên, vùng
cực Nam Trung Bộ và Nam Bộ, tuy nhiên, lễ thức không
độc lập, mà phải "ăn theo" theo các lễ khác. Đó là lễ bdi
chải Đồng Hới (Quảng Bình), lễ cầu ngư (Phú Yên), lễ cúng
đình (Nam Bộ). Chỉ có cư dân biển Quảng Nam - Đà Nẳng,
ngày cúng Cô hồn / người chết biển thực sự là ngày giỗ
chung của cả làng, hàm chứa các sắc thái tình cảm cúng
Thần và cúng Người (cúng Tổ tiên, Tiền chủ vùng đất/
những người khuất mặt, Tiền bốì của nghề biển), song chủ
đạo vẫn là cúng Người âm linh / Cô Bác với các sắc thái:
vừa vỗ về an ủi, vừa biểu hiện đạo lý biết ơn và tạ ơn.
Chính điều đó đã làm nên bản chất của tín ngưỡng Am
linh / Cô Bác là tín ngưỡng cầu an.
Tư tưởng cầu an của tín ngưỡng Cô hồn còn thể hiện
trong việc giao tiếp / thông linh giữa người sốhg với người
chết, thông qua một lễ tục có tính "bắc cầu" là lễ tống ôn.
Cùng vói chèo Âm linh, lễ tốhg ôn đã biểu hiện tính hai
mặt trong giao tiếp của cộng đồng đốì vối thế giói người đã
khuất: rưóc về và tiễn đi. Qua nghiên cứu lễ thức này,
- 1 e 4 -
