Page 60 - Tâm Lý Và Sinh Lý

Lúc về già, việc ghi nhớ máy móc một cái gì đó nói chung rất khó
khăn. Lớn tuổi rồi học tiếng nước ngoài khó hon khi còn trẻ và lúc thanh
niên. Về điểm này, qua những phần trình bày trên các bạn đã thấy rõ.
Ngưòi ta biết một trường họp có thật sau đây: tại bệnh viện New
York, một bệnh nhân chết vì ốm nặng. Bệnh nhân này hồi bé sinh ra và
lớn lên ở Ý, lúc tharửi niên sống ở Pháp, sau đó sống lâu ở Mỹ. Và điều
thú vị là, lúc mói bắt đầu ốm, ông ta nói chuyện bằng tiếng Anh; khi
bệnh nặng, ông ta quên tiếng Anh và bắt đầu dùng tiếng Pháp. Lúc sắp
chết, ông ta chỉ còn nói được mỗi tiếng Ý.
Nhưng chuyện trí nhớ suy kém lúc về già hoàn toàn không phải là
hiện tượng không thể tránh được. Trí nhớ của những ngưòi làm việc
bằng trí óc được rèn luyện tốt, vì thế vẫn giữ được sáng suốt cho đến lúc
về già. Về điểm này, để làm ví dụ, ta có thể kể ra một số rất đông không
những các nhà bác học, mà cả các nghệ sĩ, nhà thơ, nhà văn, nhà viết kịch.

Khi nào quên đi là có lợi?

Nhìn hình vẽ dưói đây các bạn sẽ thấy con ngưòi có khả năng giữ lại
trong trí nhớ những phần tài liệu đã học thuộc nào và qua khoảng thòi
gian nào. Hai mưoi nhăm phần trăm tài liệu đã ghi nhớ quên đi sau một
ngày. Đường cong này biểu diễn sự ghi nhớ máy móc và sự tái hiện
rủìững tài liệu không có ý nghĩa do rừià tâm lý học Đức Ebbmghaus thu
được vào khoảng năm 1885. Hiệu quả của ghi nhớ ý nghĩa thường cao
hon hiệu quả của ghi nhớ máy móc khoảng hai mưoi lăm lần. Nhưng tài
liệu ghi nhớ theo ý nghĩa được giữ lại lâu hon, mặc dầu ngày này qua
ngày khác, nếu ta không gọi lại trong trí nhớ thì rồi sớm muộn cũng sẽ
quên đi.
Nhưng nếu nghĩ rằng, ghi rửiớ bao giờ cũng có lọi là không đúng.
Nhiều khi chúng ta ghi nhớ những cái linh tũìh, hoàn toàn không cần
thiết, cuối cùng chồng chất ngổn ngang trong trí nhớ chúng ta, nếu như
chúng ta không biết sớm quên những cái vụn vặt đó đi. Quên giúp ta
tránh được việc nhớ lại những chuyện chẳng lấy gì làm vui thú lắm, và,
đây mói là điều quan trọng, giúp ta gạt bỏ được những chi tiết, chỉ giữ lại

< 60 >