Page 144 - Sổ Tay Chuyên Ngành Cơ Khí
P. 144
biệt thích hợp cho các nhu cầu cắt ren cụ thể. Sô rãnh thoát phoi có thể từ
2 đến 9. Một số ta rô có rãnh thoát phoi xoắn - trái hoặc phải. Trừ khi có
sự chuyên biệt về sô' lượng rãnh thoắt phoi, các ta rô đều có số rãnh tiêu
chuẩn tương ứng kích cỡ và kiểu loại. Các kích cỡ thông dụng thường có 4
rãnh thoát phoi. Các rãnh này dẫn chất bôi trơn đến lưỡi cắt ren và cung
cấp khoảng hở thoát phoi. Để cắt ren các vật liệu dai, một số ta rô được chế
tạo với các ren gián đoạn, nhằm tăng khả năng thoát phoi và bôi trơn lưỡi
cắt tốt hơn. Các ta rô này có các răng cắt ren xen kẽ các khoảng trống.
Phần côn ở cuối thanh ta rô là độ giảm góc theo chiều dài các ren dẫn
đến cuối phần thân ren. Độ côn này cho phép mũi ta rô đi vào lỗ và tăng
dần đường kính ren dể dẫn phần thân cắt ren đi vào lỗ trong khi quay.
Phần côn càng dài, lượng phoi cắt của từng vòng ren càng nhỏ, do đó tải
phân bố trên nhiều lưỡi cắt hơn. Nói chung, có ba chiều dài phần côn
thông dụng, gồm loại côn dài, loại trung bình, và loại ngắn.
Mũi ta rô côn dài có phần côn dài nhất (8-10 ren) và thường được dùng
dể khởi đầu cắt ren lỗ. Mũi ta rô côn trung bình có phần côn khoảng 3-4
ren, được dùng để cắt ren đến sát đáy lỗ, sâu hơn so với ta rô côn dài. Ta rô
côn ngắn, còn gọi là mũi ta rô đáy (lỗ), thực tế hầu như không có phần côn,
nhưng khi được sử dụng một cách cẩn thận, có thế cắt ren ở đáy lỗ nếu
trước đó đã cắt bằng mũi ta rô côn trung bình. Mũi ta rô côn dài luôn luôn
được dùng khởi đầu cắt ren lỗ. Tuy có thể khởi đầu cắt ren với mũi ta rô
côn trung bình, nếu được sử dụng một cách cẩn thận, nhưng lực tác dụng
trên các ren dẫn là rất lớn do có độ côn tương đối ngắn. Không nên khởi
đầu cắt ren lỗ bằng mũi ta rô côn ngắn.
Nguyên công thứ nhất trong gia công ren lỗ với ta rô tay là khoan lỗ
theo đường kính thích hợp. Phương pháp thông dụng lựa chọn kích cỡ mũi
khoan là xem “biểu đồ cỡ mũi khoan - ta rô”, được nêu trên cấc Bảng 30-5
và 30-6. Chú ý, các biểu đồ này dựa trên khoảng 75% ren toàn phần.
Điều này có nghĩa đường kính mũi khoan lớn hơn đường kính phụ của
ren được cắt bằng mũi ta rô. Kích cỡ mũi khoan trong các bảng này sẽ tạo
ra lỗ đủ lớn để cắt ren, nghĩa là đỉnh ren sẽ giảm khoảng 25%, Hình 30-5.
Lỗ khoan để ta rô ren phải đủ lớn để cung cấp khoảng hở giữa vách lỗ
và đường kính phụ của mũi ta rô. Nếu không thực hiện điều này, sẽ không
có khoảng hở và mũi ta rô sẽ rất khó xoay, làm xước các ren, dẫn dến găy
mũi ta rô bên trong lỗ. Đỉnh ren trong bị mất 25% hầu như không ảnh
hưdng rõ rệt đến độ bền.
Đề cắt ren lỗ với ta rô tay, bạn hãy bắt đầu với mũi ta rô côn dài. Khởi
đầu bằng cách dặt mũi ta rô này vào lỗ, cấn thận quay khoảng nửa vòng
cho đến khi mũi ta rô bắt đầu cắt. Kiếm tra vị trí mũi ta rô bằng mắt,
đường tâm mũi ta rô phải vuông góc với bề mặt chi tiết gia công. Hơi xoay
ngược mũi ta rô để bẻ gãy phoi, và quay khoảng nửa vòng. Mỗi lần quay
đều phải kiểm tra độ vuông góc của mũi ta rô. Sau khi miĩi ta rô tiến vào lỗ,
hãy kiểm tra lại độ vuông góc bằng thước ê ke. Nếu không thực sự vuông
góc, cần hiệu chỉnh vỊ trí mũi ta rô cho các lần cắt kế tiếp. Cung cấp đủ
144