Page 126 - Sổ Tay Chuyên Ngành Cơ Khí

29. KHỚP NỐI TRỤC

KHỨP NỒI
Các khớp nôi truyền cơ năng thường là phương tiện nối kết các trục đồng
trục đế trục này có thế truyền động trục kia. Chẳng hạn, khớp nôi được
dùng để nối động cơ điện với trục bơm hoặc trục vào hộp bánh răng giảm
tốc, nối hai đoạn trục với nhau để tăng chiều dài,... Các khớp nôi truyền cơ
năng dùng cho nối kết trục được chế tạo theo nhiều kiểu loại và kích cỡ,
nhưng nói chung, thường được chia thành hai nhóm chính - khớp nối
cứng, và khớp nối mềm (linh hoạt).

KhAp nối cứng
Khớp nối cứng, nối hai đầu trục với nhau một cách cứng chắc, tạo thành
một trục liên tục. Chúng cung cấp một bộ cố định, tương đương với sự kéo
dài trục, chỉ được sử dụng khi thực sự thăng hàng và có yêu cầu nôi kết
cứng. Đặc tính của khớp nối cứng là chúng có thể tự đỡ và chỉnh thẳng
hàng các đoạn trục một cách tự động khi hai nửa khớp nối thực hiện nối
kết trên các đầu trục. Đê khớp nối cứng thỏa các yêu cầu vận hành, cần
tuân thủ hai nguyên tắc dưới đây:
1. Sử dụng lắp ép khi lắp các nửa khớp nôi với các đầu trục.
2. Sau khi lắp, kiểm tra độ đồng tâm trên tất cá các bề mặt của khớp nối,
mọi độ lệch trên bề mặt đều phải được loại bô bằng phương pháp gia
công thích hợp (tiện,..).
Kiểm tra các bề mặt là đặc biệt cần thiết nếu các nửa khớp nối được
lắp băng cách gõ búa thay vì lắp ép. Không được dùng khớp nối cứng đế
nôi trục của các máy độc lập cần phải chỉnh thẳng hàng khi lắp.
KhAp nối mềm
Truyền động năng lượng cơ học thường yêu cầu nối kết hai trục đồng trục
được đỡ một cách độc lập với nhau, sao cho trục này có thế truyền động
trục kia. Các bộ truyền động chính, chẳng hạn động cơ đốt trong và động
cơ điện, nối với bộ giám tốc, bơm, bộ truyền động tốc độ biến thiên,... là
những ví dụ điển hình. Đối với các ứng dụng này, cần sử dụng khớp nối
mềm do không thế đạt được sự thăng hàng hoàn hảo các đầu trục đồng
trục dược đỡ độc lập với nhau. Ngoài việc không thề đạt được sự thẳng
hàng hoàn hảo, ở dây còn luôn luôn có sự mài mòn và nguy cơ hư hỏng các
thành phần nối kết và ổ đỡ trục, cùng với khả năng xê dịch do biến thiên
nhiệt độ và do ngoại lực.
Ngoài việc tạo khả năng các trục đồng trục vận hành với mức độ
không thẳng hàng đủ nhỏ, các khớp nối mềm còn cho phép chuyến động
dọc trục nhỏ, và có thể, tùy theo kiểu loại, cho phép cả chuyến động xoắn,
ưu điểm kê tiếp, khi khớp nối mềm có các phần tử nối kết phi kim loại,
chúng có thế cách nhiệt cho các trục nối kết. Một cách tóm tắt, có thế tồn

126