Page 223 - Quyền Sống Và Hình Phạt Tử Hình
P. 223
tính “tùy nghi” và tính “bắt buộc” của quyền sốhg là không
dễ dàng và sẽ còn tiếp tục được tranh luận, ở đây, sự sống
nói chung và quyền sống nói riêng phụ thuộc nhiều vào
yếu tô' (ý chí) cá nhân, và thực tế cho thấy là rất khó ngăn
cản những hành vi muôn từ bỏ sự sốhg (ví dụ như tự sát).
Do đó, quyền sốhg nên được coi là một quyền tùy nghi và
nó không mâu thuẫn mà song hành với quyền an tử. Đây
có lẽ cũng là nền tảng quan điểm của HRC, bởi như trong
trường hỢp đã trình bày ở trên, ủy ban này đã không hoàn
toàn phản đối quyền an tử.
Cần phân biệt an tử với việc tước đi tính mạng của cá
nhân mà không vi phạm luật nhân quyền quốc tế (không
tùy tiện). Nhìn chung, theo pháp luật quốc tế và pháp luật
của các quốc gia, có 3 trường hợp mà tính mạng của cá
nhân có thể bị tưốc đi “hỢp pháp”, đó là: (i) Hình phạt tử
hình; (ii) Trong xung đột vũ trang; và (Ui) Phòng vệ chính
đáng. Trong các trường hỢp này, mục đích của việc tưóc đi
mạng sông của nạn nhân đưỢc coi là “cần thiết” để bảo vệ
cá nhân khác, cộng đồng và xã hội; và thuật ngữ “bị tưốc”
cho thấy nó không phụ thuộc vào “ý chf ’ của nạn nhân. Do
đó, quyền an tử (thể hiện ý chí của bệnh nhân, vì mục đích
nhân đạo đối vối bệnh nhân) hoàn toàn khác biệt vối khía
cạnh “không ai có thể bị tưâc mạng sống một cách tùy
tiện” của quyền sống.
Đôl với quyền không bị tra tấn (“ữeedom from
torture”), Điều 7 ICCPR quy định: Không ai có thể bị tra
tấn, đôì xử hoặc trừng phạt một cách tàn ác, vô nhân đạo
hoặc hạ thấp nhân phẩm. Đặc biệt, không ai có thể bị sử
224