Page 24 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

(^ tia n ìii' ìx ỉitịị yiưo rủ cíír sứ thằn liêu hicn.. 2 5

LƯỢC SỬ QUAN HỆ ĐẠI VIỆT - CHĂMPA

Lịch sử quan hệ ngoại giao của Đại Việt với các nước
lân bang như Trung Hoa ở phía Bắc, Ai Lao (Lào ngày nay)
ở phía Tây, Chămpa ở phía Nam đã tạo nên một mạng lưới
giao thoa chằng chịt tới mọi linh vực của đời sống xã hội và
xuyên xuốt diễn trình lịch sứ Việt Nam. Bên cạnh người
láng giềng phương Bắc hùng mạnh, luôn có xu hướng thâu
tóm, đồng hóa và sáp nhập Đại Việt thành một phần lảnh
thổ cúa họ, Đại Việt còn phải ứng xử với những người láng
giềng ở phía Tây và phía Nam. Không to lớn, vĩ đại như
người khổng lồ Trung Hoa nhưng Chămpa và Ai Lao luôn
làm cho các triều đại trong lịch sử Việt Nam phải để mắt,
tính toán đến mỗi khi có những biến cố quan trọng. Đặc
biệt là với người Chàmpa ờ phương Nam mà sử Việt hay
Tàu trước kia gọi là Lâm Àp, rồi Chiêm Thành.
Xét về thời điểm lập quốc thì nhà nước (vhàmpa ra đời
từ khá sớm, vào khoảng cuối thế kỷ II. Vào khoảng thời gian
này, các mô hình nhà nước Việt sơ khai đả bị lan rà bởi sự
xâm lấn của Trung Hoa và đang trong thời kỳ Bắc thuộc. Do
lãnh thổ có khoảng cách xa xôi, địa hình hiểm trớ, đi lại khó
khản nên chính quyền đô hộ không thể can thiệp hoặc xâm
lấn quá sâu vào lảnh thổ Chãmpa. Bên cạnh đó, vàn hóa
Nam Á lại có một hành trình riêng biệt và ảnh hưởng mạnh
mẽ đến các quốc gia Đòng Nam Á nói chung và Chãmpa nói
riêng. Hội tụ hai điều kiện trên, Chàmpa đâ phát triển độc
lập vơi một thể chế chính trị, kinh tế, văn hóa khác biệt so
với Trung Hoa. Khoảng thế ký IX, X, Chãmpa đã có những
thành tựu rực rỡ về kinh tế, chính trị và văn hoa. Khi đó,
Đại Việt mới bước vào quá trinh tái cấu trúc mô hình nhà
nước độc lập, tự chủ sau nghìn năm Bắc thuộc. Từ khi