Page 20 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

(^uan hè /«i/K( ĩịiao rà cúc sứ thần tiên hiến... 21

nhận được sắc phong cùa hoàng đế Trung Hoa. Mặt khác,
chính sự “nhún nhường”, mềm dẻo này cũng đã toát lên
được tầm quan trọng của việc xin phong vương từ hoàng đế
Trung Hoa của các vua triều Nguyễn như thế nào? Một mặt
nhằm cốt giữ quan hệ hoà hiếu giữ hai nước, mặt khác đảm
bảo lính chính thống, hỢp thức hoá sự lên nắm quyền của
mình, phục vụ cho quyền lợi giai cấp dòng họ về láu dài. Đó
là phương cách giả danh “thần phục”, nhún nhường với
Trung Quốc mà triều đại nào ở Việt Nam cũng áp dụng
trong ứng xử với Trung Quốc.
Song dù được quy định nghiêm ngặt, nhưng qua theo dõi
diễn biến việc sách phong, cầu phong của các vua Đại Việt như
bảng thống kê trên chúng ta thấy, việc thực hiện ra sao là tuỳ
thuộc vào tương quan so sánh lực lượng giữa Trung Quốc và
nước ta cũng như vào tiềm lực và vị thế của bản thân hai nước.
Từ Đinh Tiên Hoàng dến Quang Trung, sau khi lên ngôi hầu
hết đều sai sứ sang Trung Quốc xin cầu phong, nhưng trong
rất nhiều trường hỢp, chính “Thiên triều” Trung Quốc chủ
động sai sứ sang sách phong chứ các vua nước Nam không
sang cầu phong. Điển hình như các vua triều Trần nhường
ngôi nhau, chưa sang cầu phong: Trần Thái Tông (1225 -
1258), Trần Thánh Tông (1258 - 1278), Trần Nhân Tông (1279
- 1293). Hay khi mới dựng nước, nhà Đinh, Lê chỉ được phong
làm Kiểm hiệu Thái sư, Giao Chỉ Quận vương rồi tiến dần lên
Nam Bình vương. Đến thời Lý, vua Lý Anh Tông mới là vị
vua đầu tiên được nhà Tống phong làm An Nam Quốc vương
và cũng lần đầu tiên nước ta được gọi bằng quốc hiệu An
Nam... Qua đó để chúng ta thấy tương quan lực lượng giữa hai
nước có tác động như ihế nào tới quan hệ bang giao. Hay nói
cách khác quan hệ bang giao cũng là tấm gương phản ánh thế
và lực của mỗi quốc gia.