Page 169 - Quan Hệ Bang Giao Và Những Sứ Thần Tiêu Biểu

170 T ù ^ìch V u ’t 'Nam - (ỉất mrớc, con ni(ười-

Động, huyện Thường Tín), mất ngày 12 tháng 6 năm Tân
Sửu (1661), thọ 56 tuổi. Ngày giỗ hàng năm ông tổ nghề
thêu nay vẫn là ngày 12 tháng 6 âm lịch.
Theo thần phả, tổ tiên Lê Công Hành là người họ Mạc.
Khi nhà Mạc bị nhà Lê đánh bạt lên Cao Bằng, nhiều người
họ Mạc sỢ nhà Lê trả thù nên đổi họ. ông Khái đổi sang họ
ngoại là họ Trần. Còn có thuyết ông Khái họ Bùi vì ông có
làm con nuôi họ Bùi một thời gian. Họ Lê sau này là quốc
tính vua ban.

Ngay từ khi còn niên thiếu, ông đã nổi tiếng thông
minh. Có lần đi đắp đê, vì sức yếu, không vác được hòn đất
to, ông bị chôn chân ở đê. Một viên quan thị đi qua, thấy
vậy hỏi duyên cớ, ông khai là học trò sức yếu. Viên quan thị
liền nói.
- Nếu là học trò, ta ra cho một vế câu đối, đối được, ta
tha cho về.
Ông gật đầu, viên quan thị đọc:

- ỏng quan thị cấm đường cái tiêu trị hồng thuỷ cho dãn được
cậy-
Trần Quốc Khái liền đối lại:
- Trai Quất Động, thi đỗ bảng nhãn phù quân vương phỉ chí
mới cam.
vế trên có bốn thứ quả: thị, (chuối) tiêu, hồng, cậy.
vế dưới cũng có bốn tên quả; quất, nhãn, (bồ) quân,
cam. Quan thị vỗ ngực kể công thì cậu học trò cũng hiên
ngang tỏ bày chí khí.
Trần Quốc Khái sau đổi tên là Trần Công Hành, đỗ
tiến sĩ đời vua Lê Chân Tông (1643- 1649). Nàm Bính Tuất
(1646), ông được cử đi sứ sang Trung Quốc; không biết vì