Page 175 - Phân Loại Và Hướng Dẫn Giải Đề Thi

Chuyên đẽ 3.
S ự Đ IỆN LI

A. PHÂN DẠNG VẰ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
TRẮC NGHÌỆM TỪ CÁC ĐÊ THI TUYỂN SINH QUỐC GIA

DẠNG 1. BÀI TẬP VÊ PHẢN ỨNG TRAO ĐỔI lON
TÓM TÁT LÍ THUYÉT VÀ PHƯƠNG PHÁP ĐẶC TRƯNG______
(a) Điều kiện phản ứng:
- Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chât điện li là phản ứng giữa các ion.
- Phản ứng trao đổi ion ừong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi các
ion kết họp được với nhau tạo thành ít nhất một trong các sản phẩm sau:
• Chất kết tủa.
• Chất điện li yếu.
• Chất khí.
(b) Tính bay ỉ>o1 và tính tan của các chất:
- Chất dễ bay hơi: H2S, HCl (t“), NH3, H2CO3 (H2O + C02t), H2SO3 (H2O
+ SO2T).
- Chat điện li yểu: H2O, ancol, các axit yếu kể cả H3PO4, hầu hết các axit
cacboxylic.
- Chat kết tủa: chất không tan, chất ít tan.
Lưu ỷ: nhìn chung phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li xảy
ra theo chiều làm giảm nồng độ của các ion. Do đó: Một chất tan được vẫn
có thể kết tủa ừong đung dịch đã bão hòa cùa chính nó hoặc chất khác dễ tan hơn.
Ví dụ 1; Để tách NaCl ra khỏi hỗn họp NaCl và NaOH người ta dùng
phương pháp kết tinh phân đoạn: trong phương pháp này, chất nào có độ tan
nhỏ hơn sẽ ưu tiên kết tinh trước khi cô cạn dung dịch.
Do vậy khi cô cạn dung dịch hỗn họp NaCl và NaOH đến khi đạt ừạng
thái bão hòa của NaCl thì NaCl kết tinh. Lặp lại nhiều lần sẽ tách hết NaCl,
dung dịch còn lại chỉ có NaOH.
Ví dụ 2: Để sản xuất Na2CƠ3 theo phương pháp Son - Vậy người ta bão
hòa dung dịch NaCl đậm đặc băng khí NH3 và CO2:
NH3 + CO2 + H2 0 <— »NH^HC03 (1)

NH^HCOa+NaCl^ ±N aH C 03 + NH4Cl (2)

Do độ tan của NaHC03 bé nhất tronẹ các chất có trong cân bằng nên các
cân băng (1) và (2) dịch chuyển mạidi ve phía NaHCƠ3 (ít tan hơn). Lọc thu
được NaHC03 và đem nhiệt phân để thu Na2C03.

174