Page 92 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam
P. 92
... trong lich sử V iít ỉĩa m 93
khi sang sứ Tàu, vua Nguyên phục ông đối đáp thông
tuệ, học vấn uyên thâm, đã phong ông làm Trạng
nguyên Trung Quốc.
Có lần, muốn thử tài năng và khí tiết của vị Chánh
sứ nước ta, vua Nguyên ra một vế đối bằng chữ Hán,
dịch ra như sau:
“Mặt trời là lửa, mây là khói, ban ngày đốt cháy
cung trăng”.
Nghe xong, Mạc Đĩnh Chi biết vua Nguyên tỏ vẻ
kiêu ngạo, xem mình là mặt trời và xem nước ta như
mặt trăng, nên đã đối lẹú;
‘Trảng là cung, sao là đạn, tối đến bắn rơi mặt trời”.
Thoạt đầu, vua Nguyên nổi giận, nhiíng qua vế đối
biết tài năng, khí tiết của sứ thần nước ta không phải là
vừa, nên đem lòng nể trọng, chuyển giận làm vui và sai
lấy vàng lụa, rượu ngon thưởng cho Trạng Việt Nam.
Lại một lần khác, Mạc Đĩnh Chỉ cùng với sứ thần
một số míớc ra mắt vua Nguyên. Nhân có nước nào đó
dâng chiếc quạt, vua Nguyên bắt sứ thần Đại Việt và sứ
thần Triều Tiên đề thơ. Giữa lúc Mạc Đĩnh Chi còn tìm
tứ thơ, thì sứ Triều Tiên đã viết liến thoắng, ông nhìn
theo quản bút đọc thấy sứ Triều Tiên viết hal câu chữ
Hán, dịch nghĩa như sau:
“Nóng nực oi ả, thì như Y Doãn, Chu Công” (là
những người được vua trọng dụng)
“Rét buốt lạnh lùng, thì như Bá Di, Thúc Tề” (là
những nguời bị ruồng bỏ)
Với sự nhanh trí kỳ lạ, Mạc Đĩnh Chỉ liền phát
triển hai râu thơ trên thành môt bài xuất sắc, mô tả