Page 94 - Những Nhà Bác Học Nổi Tiếng Trong Lich Sử Việt Nam

96 Tủ sách "Việt Nam đắt nước, can người'

Duy Anh cùng với người vỢ chưa ciíới phải ngồi tù một
năm trong nhà tù thực dân, sau đó, khi được phóng
thích phải chịu lliêin án treo 3 năm và chịu sự quản
thúc chặt chẽ của thực dân Pháp. Nhắc lại sự kiện này,
Đại tướng Vò Nguyên Giáp, ngiíời bạn, ngiíời cộng sự
của Đào Duy Anh ở Huế nhớ lại "Tôi bị bắt, anh Đào
Duy Anh. chí Như Mán và nhiều đồng chí bí bắt giam.
Chúng nó tra tấn, mua chuộc, dụ dỗ vẫn không có đủ
chứng cớ dể làm án...” (Nhiều tác giả, Họ Đào Việt
Nam, Nxb Văn hóa Thông tin. Hà Nội, 2007, tr.882).

Con đường hoạt động chính trị khép lại, không còn
điều kiện hoạt động cách mạng trực tiếp nữa, Đào Duy
Anh đã lựa chọn “con đường hoạt động văn hoá mà góp
phần phục hồi cái sinh khí của dán tộc đang bị lu mờ
dưới chế độ thực dân” và tự xác định "phải cố gắng đem
ánh sáng của chủ nghĩa Mác để khai thác vốn văn hoá
của dán tộc và chọn lấy những cái tốt mà góp phần vào
công cuộc cải tạo ván hoá nước nhà"[ Đào Duy Anh, Nhớ
nghĩ chiều hôm, Nxb Văn nghệ TP HCM, 2003, tr.48).
Xuất phát từ động cơ đó, Đào Duy Anh có một niềm tin
mãnh liệt vào sức sống của dân tộc cũng như con đường
mình đã lựa chọn, ông luôn đứng vững trên mặt trận văn
hoá, cần cù lao động khoa học và với một tấm lòng yêu văn
hoá dân tộc tlia tliiết, bất chấp nhĩíng sóng gió trong cuộc
đời mà không dễ ộ có tliể viíỢt qua. Trọn cuộc đời, ông đã
cống hiến cho sự nghiệp vãn hoá nước nlià để hướng tới
một mục tiêu, lý tưởng duy nhất: giải phóng dân tộc, uến
tới một xá hội tự do, dân chủ, công bằng, vãn minh. Trong
Hồi ký Nhớ nghĩ chiều hôm, Đào Duy Anh đã tổng kết đầy
đủ và sâu sắc toàn bộ cuộc đời ông “Cát khía cạnh chủ