Page 86 - Những Nhà Bác Học Nổi Tiếng Trong Lich Sử Việt Nam
P. 86

88  Tỉi sách  'Việt Nam - đất nước,  con người'

          Trường Quốc học Huế.  Đào  Duy Anh đả chọn nghề nhà
          giáo thanh cao ra dạy Trường Tiểu học Đồng Hới (Quảng
          Bình)  chứ  không chịu  làm  công chức  cho  chính  quyền
          thực dân Pháp.  Thời gian  đó,  phong trào yêu  nước  sục
          sôi với tiếng bom Sa Diện của Phạm  Hồng Thái  (1924),
          đòi “ân xá” cho Phan  Bội  Châu  (1925) vẻi để  tang Phan
          Chu Trinh (1926) dã cuốn hút tâm trí người trí thức trẻ
          Đào Duy Anh.
              Sau buổi tiếp xúc với chí sĩ Phan Bội Châu  tại Đồng
          Hới, Đào Duy Anh đã từ chííc giáo học để "thoát chốn ao
          tù”,  dấn  tliân  vào  hoạt  động chính  trị văn  hoá “tìm  nơi
          trời cao biển  rộng” đổ có điều  kiện “mở mang tri  thxíc”.
          Năm  1926, khi bắt đầu viết báo cliữ Pháp và thấy những
          bài  viết  của  mình  nói  về  thời  sự  trong  nước  đều  được
          đăng  tải  trên  tờ  báo Echo  Annamite ciìa  Nguyễn  Phan
          Long ở Sài  Gòn,  Đào  Duy Anh  hào  hííng làm  báo.  ồng
          đã gặp  cụ  Huỳnh  Thúc  Kháng  -  Viện  triíởng Viện  Dân
          biểu  Trung Kỳ  tại  Touranc  (Dà  Nẳng)  và  cùng cụ  sáng
          lập  Báo Tiếng  Dàn do  cụ  Huỳnh  làm  Chủ  nhiệm  kiêm
          chủ bút,  Đào Duy Anh  làm  trỢ bút.  Đồng thời ông tham
          gia tổ chức yêu nước Tân Việt và  trở thành Tổng Bí thư
          của Đảng này khi mới 24 tuổi.

              Đào  Duy  Anh  còn  sáng lập Quan  Hải  tùng  thư vối
          sự cộng tác  của  nhiều  trí  thức  yêu  nước  như:  Võ  Liêm
          Sơn,  Trần  Đình Nam,  Phan  Đăng  Lưu...  để  xuất  bản
          những sách phổ cập về tu' tiíởng khoa học.  tư tưởng duy
          vật lịch sử nhằm mở mang dân trí,  ngầm truyền bá tinh
          thần yêu nước. Đào Duy Anh đã dịch nhiều đầu sách để
          góp phần đấu tranh chính trị và văn hóa lúc bấy giờ. Với
          bút danh  Vệ  Thạch,  Đào  Duy Anh  tự ví  mình  như con
   81   82   83   84   85   86   87   88   89   90   91