Page 84 - Những Nhà Bác Học Nổi Tiếng Trong Lich Sử Việt Nam

86 Ti/ sách 'Việt Nam đất nước, con nguàí'

Mặc dù không được Triều đình trọng dụng, nhiíng
lòng ông vẫn luôn hướng về, vẫn mong đưỢc phò vua,
cứu dân. Tấm lòng ấy tliể hiện rất rõ qua những bài thơ
mà ông để lại: "Mặt trời cho dầu không soi đến/Hướng
dương xin uẩn nếp hoa quỳ” và ở hai câu thơ khác:
“Ngụy Tào sống gửi Từ Nguyên Trực/Tần Lá không thờ
Lỗ Trọng Tiên”.
Nguyễn Tníờng Tộ cả một dời vì đất nước, vì nhân
dân nhưng khao khát của ông không hề được toại
nguyện, ông ra đi giữa tuổi xanh tràn đầy nhiệt huyết
(ông mất ở tuổi 43, trên quê hương mình tại Giáo xứ Xã
Đoài). Thiết nghĩ rằng nếu ông chưa vội ra đi, nếu những
bản điều trần đó được thực thi thì lịch sử Việt Nam sẽ
có những birớc ngoặt lớn: không lâm vào cảnh mất nước
và đời sống nhân dần thời bấy giờ phải khốn khổ, tình
hình phát triển đất nước không bị tụt hậu như đã có
trong lịch sử.
Và để khi vĩnh biệt cõi đời này, ông đã không phải
nuối tiếc mà than thở rằng: ”Một lỡ bước đi, muôn thuở
hận/Ngoảnh đầu nhìn lại đá trám năm”.
Thanh Hải