Page 80 - Những Nhà Bác Học Nổi Tiếng Trong Lich Sử Việt Nam

82 Tú sách "Việt Nam - đất nước, con người'

tuy đã có lúc triệu ông “vào kinh để hỏi việc lón” và phái
òng sang Pháp tliuê thầy thợ, mua sách vớ, máy móc, định
du nhập kỹ tliuật (năm 1866 - 1867), nhưng nói chung,
triều đình nhà Nguyễn cũng như các nho sĩ, văn thân thời
ấy chưa hiểu nổi luồng tư tiíởng của ông, nên chưa coi
trọng đúng mức những kiến nghị cách tân của ông. Trí tuệ
lỗi lạc của Nguyễn Trường Tộ bị lâng quên như một luồng
ánh sáng rọi vào đám sương mù dày đặc.
Ông chết âm thầm ở làng quê Bùi Chu ngày 10 tháng
10 năm Tự Đức thứ 24, tức 23 tháng 11 năm 1871.

ST

NGUYÊN TRƯỜNG TỘ
VÀ KHÁT VỌNG CANH TÂN'*’

Ham học hỏi và lĩnh hội tri thức

Từ nhỏ ông đã được Giám mục Ngô Gia Hậu
(Gauchỉer) dạy cho tiếng Pháp cùng với các môn khoa
học tliường thức của Tây phương. Ngoài ra, ông lạú được
cho đi du học ở nhiều nơi nhií Singapore, Malaisia,
Pháp, La Mã... Trong những chuyến đi đó, ông đã tìm tòi
và lĩnh hội được nhiều tri thức khoa học mới, trong lòng
nung nấu đem những điều mình đã học hỏi được về
phục VỊI cho lợi ích nước nhà.

Tháng 6 năm 1864 (tức tháng 5 năm Tự Đức thíí
17), ông có bài viết bày tỏ mục đích về những lần xuất
ngoại của mình: "Từ 15 nám nay, tôi đã biết rõ tất phải
có mối lo như ngày hôm nay, nên tôi đã ra sức tìm tòi

'*’ Nguồn; http://tuanvietnam.nei/2010-02-09-nguyen-truong-to-va-khat-
vong-canh-tan