Page 196 - Những Nét Văn Hóa Đạo Phật
P. 196
tất cả những hoạt động của mình đi ngược lại với nguyên
tắc 'Kiêm vô sở trụ' vì tâm không linh động được như trẻ
thơ. Theo phương thức đó, những chiêu thức sử dụng không
nhanh mà cũng chẳng chậm, cứ đểtự nhiên cho cái tính uyên
nguyên tự nhiên hành động tùy theo hoàn cảnh luôn luôn
chuyển hiến. Người kiếm khách không muốn tỏ lòng gan dạ
hay cảm thây lo lắng. Anh ta không có ý nghĩ ve một địch
thủ đang ở trước mặt hay mình đang gặp một địch thủ. Anh
hành động tự nhiên như trong công việc bình thường hàng
ngày như việc ăn điểm tâm. Anh câm thanh kiếm như câm
đôi đũa gắp thức ăn bỏ vào miệng rồi bỏ đũa xuống. Việc sử
dụng kiêm cũng giản dị, không đòi hỏi nỗ lực nào khác hơn
là cam đôi đũa ăn điểm tâm... Do đó, anh ta được tự do hoàn
toàn, không chút sợ hãi, không chút lo lắng, không chút bất
an, không can tỏ ra can trường."
(Thiên và văn hóa Nhật Bản)
Do đó, khi tinh thần võ đạo hòa tan vào nguồn thiền thì
tâm người chiến sĩ trở thành an nhiên bất động, vững vàng như
ngọn núi lớn, thư thái tự nhiên và uyển chuyển linh động. Họ
bình thản trước mọi biến động vì tâm và cảnh chẳng còn là hai
thực thể đối nghịch khi đạt được trạng thái vô tâm như trong
một công án thiền:
"Tay không cầm cán mai
Đi bộ lưng trâu ngồi
Qua cầu trên bến nước
Cầu trôi nước chẳng trôi."
Khi đứng trên cầu nhìn dòng nước chảy, chúng ta có cảm
tưởng chiếc cầu đang trôi mà nưóc thì đứng yên. Cầu trôi là sự
chuyển động bên ngoài, nước chẳng trôi là tâm bất động hay
198 I NHỮNG NÉT VĂN HÓA ĐẠO PHẬT