Page 214 - Bài Văn Mẫu

y-ọ’
\y

Đặt tên truyện là Một người Hà Nội, có lẽ tác giả muốn tô đậm bản lĩnh, cốt
cách của người Hà Nội. Họ luôn có ý thức và tự hào mình là người Hà Nội, đại
diện cho cả nước. Ca dao có câu: Chẳng thơm cũng thể hoa nhài - Dẫu không
thanh lịch cũng người Tràng An. Chất Hà Nội ở nhân vật cô Hiền biểu lộ qua
tính cách lịch lãm, qua thái độ ung dung tự tại, bình tĩnh trước những biến
động của thời thế, qua sự khôn ngoan, sâu sắc của trí tuệ và chân thành,
nồng hậu của tình cảm. Cô Hiền luôn tin tưởng rằng người Hà Nội thời nào
cũng đẹp đẽ và thanh lịch.
Từ nhân vật cô Hiền, người đọc có thể nhận ra nhiều nét đẹp trong lối sống.
Nói lối sống là nói đến quan niệm, nguyên tắc làm Cd sở cho những ứng xử có
ý thức của con người. Qua suy nghĩ và hành động của cô Hiền, ta thấy nổi bật
lên bản lĩnh một con người luôn luôn dám là mình: là mình khi đề cao lòng tự
trọng, là mình trong quan hệ với cộng đồng, đất nước, là mình trong chiêm
nghiệm lẽ đời.
Lời bình luận của tác giả ở cuối truyện đã thể hiện tình cảm mến yêu và
ngưỡng mộ đối với cô Hiền: Một người như cô phải chết đi thật tiếc, lại một
hạt bụi vàng của Hà Nội rơi xuống chìm sâu vào lớp đất cổ. Những hạt bụi
vàng lấp lánh đâu đó ở mỗi góc phố Hà Nội hãy mượn gió mà bay lên cho đất
kinh kì chói sáng những ánh vàng. Giọng kể của tác giả vừa có niềm lo âu,
tiếc nuối lạl vừa chan chứa cảm giác tin tưởng, tự hào. Hà Nội đang phát
triển, giàu sang và hiện đại, liệu những vẻ đẹp xưa có được bảo tồn ? Qua
cách kể chuyện, Nguyễn Khải thường đặt một sự việc dưới nhiều góc nhìn để
cho bạn đọc tự rút ra kết luận chứ không áp đặt phải theo cách đánh giá của
mình; vì thế mà vừa tạo được quan hệ bình đẳng vừa thể hiện được ý kiến
của cá nhân. Giọng kể thay đổi linh hoạt, có đối thoại, có bình luận... Ngôn
ngữ giản dị đời thường nhưng giàu ngụ ý và đậm chất trữ tình, triết lí... thể
hiện sự quan sát sắc sảo, những suy ngẫm, chiêm nghiệm sâu sắc của một
người từng trải nên khá hấp dẫn.
Truyện ngắn Một người Hà Nội và nhân vật cô Hiền để lại nhiều thiện
cảm, giúp người đọc hiểu sâu hđn về con người và Thủ đô Hà Nội. Bức chân
dung nghệ thuật về một người Hà Nội đã được Nguyễn Khải miêu tả rất
thành công bằng vốn sống dày dặn và ngòi bút tinh tế. Phải chăng đây cũng
là tình cảm của biết bao con người luôn hướng về Thủ đô - trái tim cũa đất
nước, ở tác phẩm này, Nguyễn Khải còn gián tiếp đặt ra vấn đề: Nhà văn
phải có thái độ tỉnh táo, sáng suốt khi đi sâu tìm hiểu và soi chiếu vào những
ngóc ngách của đời thường để tìm ra vẻ đẹp của con người và cuộc sống.

213