Page 274 - Những bài Làm Văn 12

y

thoại. Câu thơ hai vế song song là một cách định nghĩa về Đất NướcXhậị giản
dị mà cũng thật độc đáo. Nền văn hoá của Đất /Vưđc Việt Nam là nền văn hoá
của Nhân dân, do Nhân dân sáng tạo nên. Trong nền vàn hoá ấy, ca dao thần
thoại luôn chứa đựng cả lịch sử, xã hội, văn hoá của Đất Nước, đặc biệt là đời
sống tâm hồn của Nhân dân.
Nhà thơ đã vận dụng vốn ca dao, dân ca một cách sáng tạo: không lặp lại
nguyên văn mà chỉ sử dụng ý tứ và hình ảnh của ca dao, vẫn gợi nhớ đến ca
dao nhưng lại trở thành một câu thơ, một ý thơ gắn bó trong mạch chung của
toàn bài; để từ đó khẳng định; con người Việt Nam say đắm trong tình yêu:
Yêu em từ thuở trong nôi', quý trọng tình nghĩa: Quý công cầm vàng những

ngày lặn lội', những cũng thật quyết liệt trong chiến đấu: ...trồng tre đợi ngày
thành gậy - Đi trả thù mà không sợ dài lâu,...
Thành công nghệ thuật cũa đoạn thơ này chính là sự vận dụng những yếu
tố dân gian kết hợp với cách diễn đạt và tư duy hiện đại, tạo ra màu sắc thẩm
mĩ vừa quen thuộc lại vừa mới mẻ. Chất liệu văn hoá, văn học dân gian được
sử dụng tối đa đã tạo nên không khí, giọng điệu, không gian nghệ thuật riêng:
vừa có sự bình dị, gần gũi, hiện thực, lại vừa bay bổng, mơ mộng của ca dao,
truyền thuyết nhưng lại mới mẻ qua cách cảm nhận và cách diễn đạt bằng
hình Ihức thơ tự do. Có thể nói chất dân gian đã thấm sâu vào tư tưởng và
cảm xúc của tác giả, tạo nên đặc điểm nghệ thuật độc đáo của đoạn thơ này.
Qua đoạn trích Đất Nước, chúng ta phần nào nhận thấy đặc điểm của
phong cách thơ Nguyễn Khoa Điềm là sự kết hợp giữa chính luận với trữ tình,
giữa suy tưởng với cảm xúc. Chất chính luận nằm trong ý đồ tư tưởng của tác
giả là nhằm thức tỉnh tinh thần dân tộc của thế hệ trẻ thành thị miền Nam, để
họ dứt khoát trong sự lựa chọn đứng về phía nhân dân và cách mạng. Chất
trữ tình không chỉ được biểu hiện ở những câu thơ bộc lộ trực tiếp tình cảm,
cảm xúc của tác giả mà còn thấm vào trong cái nhìn, trong thái độ trân trọng,
yêu quý đối với mỗi hình ảnh, chiìiết về Đất Nước gắn liền yới Nhân dân được
miêu tả và đề cập đến trong đoạn trích.
Chính nhờ suy tưởng mà nhà thơ đã phát hiện được nhiều ý nghĩa mới mẻ
và sâu sắc từ những điều quen thuộc : những truyện cổ tích, câu ca dao
những địa danh, thắng cảnh của đất nước đều chứa đựng tâm sự, quan niệm,
lối sống, cuộc đời và máu thịt của nhân dân. Nhưng những suy nghĩ, phát hiện
ấy không phải được nói lên bằng những mệnh đề khô khan, mà qua hình

273
18-Những bài làm văn mẫu 12T1-Trần Thị Th)n-NXB THTPHCM