Page 254 - Những bài Làm Văn 12

núi rừng, cánh đồng, ngả đường, dòng sông... Trời thu thay áo mới, Những
cánh đồng thơm mát, Những ngả đường bát ngát, Những dòng sông đỏ nặng
phù sa... càng trở nên bội phần đẹp đẽ vì đã về tay chúng ta.
Sắc đỏ của phù sa gợi liên tưởng tới những chiến sĩ đã hi sinh trong cuộc
chiến đấu bảo vệ non sông. Chữ nặng không chỉ diễn tả lượng phù sa trong
nước của dòng sông mà còn đặc tả bề dày của dòng chảy bốn nghìn năm lịch
sử. Nước không chỉ đỏ nặng phù sa màu mỡ mà còn cuồn cuộn dòng máu
quật cường. Những liên tưởng sâu xa ấy khiến cho cảm xúc thđ trở nên trầm
lắng, thiết tha. Ý thđ đi từ những hình ảnh cụ thể, hữu hình, đến sự cảm nhận
cái vô hình là truyền thống, là hồn thiêng đất nước. Nhà thơ suy ngẫm về
chiều sâu, về bề dày của lịch sử để từ đó đúc kết thành chân lí:
Nước chúng ta

Nước những người chưa bao giờ khuất
Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất
Những buổi ngày xưa vọng nói về.
Không chỉ những sự vật hữu hình như bầu trời, cánh đồng, núi rừng, dòng
sông... mà còn cả những yếu tô' vô hình làm nên đất nước. Nước chúng ta -
giản đơn ba chữ mà chất chứa tinh cảm thiêng liêng pha lẫn tự hào. Câu thơ
Nước những người chưa bao giờ khuất là lời khẳng định như chân lí bất di bất
dịch về một thực tế hiển nhiên. Suốt chiều dài lịch sử bốn ngàn năm, trải qua
bao phen chống ngoại xâm, có thẳng có bại nhưng đất nước này, dân tộc này
chưa bao giờ khuất phục trước bạo lực của quân thù. Truyền thống bất khuất
ấy truyền từ đời này sang đời khác. Nhà thơ lắng nghe tiếng nói quật cường
vọng lên từ lòng đất. Đất, qua tâm hồn nhà thơ và tâm hồn chúng ta, không
chỉ xanh tốt những vạt rừng, thơm mát những cánh đồng, bát ngát những ngả
đường, đỏ nặng phù sa của những dòng sông mà còn rì rầm tiếng nói đấu
tranh bao đời không bao giờ tắt. Câu thơ trở nên trang trọng, trầm lắng khi nói
đến tiếng vọng thiêng liêng của ng^n xưa rì rầm trong tiếng đất.
Tiếng đất\à tiếng của lịch sử, là tiếng của hồn thiêng sông^ núi tự ngày xưa
đang vọng nói về hiện tại. Mồ hôi, xương máu của tổ tiên, ông cha thấm vào
lòng đất đã bao đời, thành tiếng đất luôn nhắc nhở các thế hệ con cháu hãy
giữ lấy giang sơn gấm vóc của tổ tiẻn. Từ đó, nhà thơ suy nghĩ về đất nước
trong chiến tranh giải phóng, trong đau thương căm hờn đứng lên chiến đấu
bất khuất anh hùng.

253