Page 252 - Những bài Làm Văn 12

Đang hồi tưởng về một mùa thu đã xa của Hà Nội, cảm xúc của tác giả
bỗng chuyển hướng sang mùa thu hiện tại bằng một câu thơ ngắn, âm điệu
dứt khoát như một lời khẳng định:
Mùa thu nay khác rồi.
Mùa thu nay là mùa thu thứ hai ỏ chiến khu Việt Bắc (1948) tràn đầy khí
thế sau chiến thắng Thu Đông 1947. ổ đoạn thơ đầu, tiết tấu chậm, âm
hưởng trầm lắng hợp với dòng hoài niệm, hợp với cảnh thu buồn và tâm trạng
bâng khuâng, da diết. Đến đoạn này, những câu thơ được viết theo thể tự do,
nhịp điệu sôi nổi, phóng khoáng; cảm xúc rạo rực, phấn khích, rộn rã, tươi vui:
Tôi đứng vui nghe giữa núi đồi

Gió thổi rừng tre phấp phới
Trời thu thay áo mới
Trong biếc nói cười thiết tha.
Bức tranh mùa thu nay hiện ra với những chi tiết, hình ảnh bình dị, dân dã,
khoẻ khoắn và tươi sáng. Giữa khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, bao la của húi
rừng Việt Bắc, hoà lòng mình vào cuộc kháng chiến thần thánh của toàn dân
tộc, tâm trạng của chủ thể trữ tình có sự biến đổi rất rõ. Từ tâm trạng phảng
phất buồn khi hoài niệm về mùa thu Hà Nội năm xưa đã chuyển sang tâm
trạng hào hứng, sôi nổi, tràn ngập niềm vui trước khung cảnh mùa thu ỏ chiến
khu Việt Bắc. “Cái tôi trữ tình” cũng chuyển thành “cái ta”. Nhà thơ không chỉ
nhân danh cá nhân mà còn nhân danh cộng đồng để nói lên niềm tự hào
chính đáng và ý thức làm chủ non sông, đất nước, cảm hứng về mùa thu của
Nguyễn Đình Thi gắn liền với cảm hứng về đất nước trong từng thời kì lịch sử,
mùa thu đất trời gắn liền với mùa thu cách mạng. Đất nước được nhìn ngắm,
suy ngẫm từ một sự kiện lịch sử đáng nhớ: mùa thu 1945 cùng với sự ra đời
của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
Niềm vui mới to lớn tràn ngập lòng người, tràn ngập đất trời chiến khu Việt
Bắc. Hình ảnh trong đoạn thơ này từơi mát, sống động. Từ ngữ được sử dụng
rất chọn lọc nhằm nhấn mạnh cái khác của thu nay. Mùa thu với ngọn gió
phóng khoáng thổi ào ào làm cả rừng tre phấp phới như bay như múa trên cái
nền trong biếc của trời thu thay áo mới, trong biếc ở con mắt nhìn cảnh vật,
giữa tiếng nói cười thiết tha rộn ràng của-con người.
Đây là nét nghệ thuật độc đáo mà Nguyễn Đình Thi đã đem đến cho
những bài thơ viết về mùa thu, thực sự thổi một luồng gió mới vào đề tài mùa

251