Page 250 - Những bài Làm Văn 12
P. 250
năm 1955. Đất nước được nhìn qua một không gian - thời gian độc đáo: mùa
thu với mốc son lịch sử là sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà
ngày 2 tháng 9 năm 1945. Tuy được viết trong những thời gian khác nhau
nhưng cảm hứng thơ vẫn liền mạch và bài thơ là một tác phẩm nghệ thuật
hoàn chỉnh.
Nguyễn Đình Thi đã đúc kết những cảm xúc và suy ngẫm của mình vể đất
nước trong suốt chín năm kháng chiến chống Pháp, cảm hứng thơ cũa tác giả
kéo dài theo suốt hành trình kháng chiến, được nối kết với lịch sử oai hùng
bốn ngàn năm dựng nước, giữ nước yà liên tưỏng mở rộng tới tương lai tươi
sáng của cách mạng. Đó chính là cảm hứng về một đất nước vất vả đau
thương, tươi thẳm vô ngần được triển khai theo hướng từ cụ thể đến khái quát.
Trong bài thơ này, Nguyễn Đình Thi đã thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của
mình về đất nước bằng hình ảnh mùa thu xưa, mùa thu nay và hình ảnh đất
nước đau thương, bất khuất, anh hùng trong cuộc kháng chiến chống thực dân
Pháp. Thông qua đó, nhà thơ bày tỏ tình yêu đất nước, lòng căm thù giặc,
niềm tự hào, niềm tin son sắt vào tương lai tươi sáng của dân tộc và đất nước.
Bài thơ chia làm hai đoạn; đoạn thứ nhất từ đầu đến ...vọng nói về] đoạn
thứ hai là phần còn lại. Mạch cảm xúc và suy tưởng cũng là kết cấu cơ bản
của bài thơ. Khởi đầu là cảm xúc về một sớm mùa thu ỏ chiến khu Việt Bắc
gợi nhớ về mùa thu đã xa của Hà Nội. Nỗi nhớ về mùa thu xưa dẫn dắt cảm
xúc về mùa thu nay, mùa thu cách mạng với niềm tự hào của người công dân
được làm chủ đất nước. Cảm xúc nâng cao, mở rộng về đất nước trong đau
thương, căm hờn đã vùng lên chiến đấu bất khuất và chiến thắng vẻ vang: Rũ
bùn đứng dậy sáng loà.
Mở đầu bài thơ là cảm giác lâng lâng của tác giả trước vẻ đẹp của thiên
nhiên, đất trời mùa thu Việt Bắc, gợi nhớ về nhũng ngày thu đã xa của Hà Nội
mến yêu:
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa.
Chỉ bằng vài nét gợi tả mà tác giả đã thể hiện được không gian, thời gian,
màu sắc, hương vị của mùa thu: không khí mát trong, gió thổi phảng phất mùi
hương cốm mới, kết tinh của hương vị đất trời, cây cỏ mùa thu. Hình ảnh mùa
thu trong quá khứ và thực tại đan xen trong tâm tưởng của nhà thơ.
249