Page 192 - Những bài Làm Văn 12
P. 192
Con tàu ở đây là biểu tượng cho khát vọng ra đi, đến với những miền xa
xôi, đến với nhân dân, đất nước và cũng còn là đến với những mơ ước, những
ngọn nguồn của cảm hứng nghệ thuật.
ở thời điểm đó chưa có đường tàu lên Tây Bắc, cho nên hình ảnh con tàu
trong bài thơ này hoàn toàn mang ý nghĩa tượng trưng. Đó là con tàu trong
tâm tưởng chở đầy khát vọng hoà hợp với dân tộc, đất nước và niềm tin vào
tương lai tươi sáng. Chế Lan Viên đã mượn hình ảnh thiên nhiên để khơi gợi
khát vọng lên đường của mọi người. Khao khát tìm đến những chân trời rộng
mở: Anh có nghe gió ngàn đang rú gọi, Ngoài cửa ô ? Tàu đói những vành
trăng. Nhà thơ nói với người khác mà cũng là tự nhủ với chính lòng mình.
Đánh thắng giặc xong, đất nước xây dựng lại rất cần sự đóng góp của mỗi
người. Hãy thoát ra khỏi cái tôi chật hẹp mà hoà nhập với mọi người. Đi theo
con đường ấy có thể tìm kiếm được nghệ thuật chân chính và gặp được tâm
hồn của chính mình trong cuộc sống rộng lớn của nhân dân.
Chẳng có thơ đâu giữa lòng đóng khép
Tâm hồn anh chờ gặp anh trên kia.
Chế Lan Viên đã khẳng định về mối liên quan máu thịt giữa văn chương,
nghệ thuật với hiện thực cuộc sống, bởi cuộc sống phong phú muôn màu
muôn vẻ chính là kho chất liệu, là nguồn cảm hứng vô tận của văn nghệ sĩ.
Điều đó cho thấy một nhà thơ Chế Lan Viên hoàn toàn mới mẻ, khác hẳn với
Chế Lan Viên - nhà thơ lãng mạn trước Cách mạng bế tắc và tuyệt vọng giữa
cuộc đời tù túng, phức tạp.
Tây Bắc, ngoài tên gọi cụ thể của một vùng đất, còn là tiêu biểu cho mọi
miền xa xôi của Tổ quốc, nơi có cuộc sống gian lao mà nặng nghĩa nặng
tình, nơi đã gh' khắc những kỉ niệm không thể quên của những người đã trải
qua cuộc kháng chiến, nơi đang vẫy gọi mọi người đi tới chung sức, chung
lòng xây dựng lại quê hương.
Đến với Tây Bắc, mảnh đất nặqg nghĩa nặng tình là đến với nhân dân đã
chỏ che, đùm bọc cán bộ, chiến sĩ ta trong suốt cuộc kháng chiến trường kì
chống thực dân Pháp xâm lược. Chính vì lẽ đó, tiếng gọi thôi thúc lên Tây
Bắc đồng nghĩa với tiếng gọi về với chính lòng mình, với tâm hồn mình với
những tình cảm thiết tha, trong sáng.
Nếu hai khổ thơ đầu là sự tràn trở và lời giục giã mời gọi lên đường thì
chín khổ tiếp theo lại là niềm hạnh phúc và khát vọng về với nhân dân, gợi
191