Page 174 - Những bài Làm Văn 12

Tất cả đều là những thử thách ghê gớm, đáng sợ. Tuy thế, đoàn quân nhỏ
bé vẫn ngày qua ngày đối mặt với thiên nhiên, nhẫn nại xuyên rừng mỏ lối,
tiến về phía trước. Uy lực thiên nhiên bị giảm xuống và ý chí con người được
nâng lên cao hẳn. Nhạc điệu trong từng câu và trong cả đoạn chuyển đổi hết
sức linh hoạt, lúc gập ghềnh, trúc trắc, dồn nén, lúc lại dàn trải, êm đềm,
ngân nga: Bắt đầu là Dốc lên / khúc khuỷu / dốc / thăm thẳm (5 thanh trắc) rồi
đến Nhà ai / Pha Luông / mưa / xa khơi (7 thanh bằng) khiến cho người đọc có
cảm giác như đang ở trạng thái căng thẳng tột cùng bỗng được trỏ về với sự
cân bằng, yên tĩnh của tâm hồn.
Ổ đoạn này, ngôn ngữ thơ Quang Dũng là thứ ngôn ngữ đa thanh, đa nghĩa,
giàu tính hình tượng. Tác giả có những sáng tạo độc đáo, mới lạ. Nói về độ
cao mà lại dùng tính từ chỉ độ sâu: Heo hút cồn mây. Núi cao tưởng chừng
chạm tới trời, mây nổi thành từng cồn. Đặc biệt thành công là hình ảnh súng
ngửi trời. Nó làm tăng thêm độ cao đáng sợ của núi non như ngạo nghễ thách
thức con người, đồng thời khẳng định tư thế, tầm vóc hiên ngang sánh với trời
đất của chiến sĩ ta. Có một chút ngang tàng, hóm hỉnh trong hình ảnh ấy.
Người lính trèo lên những ngọn núi cao, tưởng như đang đi trong mây, mũi
súng chạm tới đỉnh trời. Câu : Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống như bẻ
làm đôi, diễn tả dốc núi vút lên rồi đổ xuống gần như thẳng đứng, nhìn lên thì

cao chót vót, nhìn xuống thì sâu thăm thẳm. Câu thơ: Nhà ai Pha Luông mưa
xa khơi giúp người đọc hình dung ra cảnh những người lính tạm dừng chân
bên một dốc núi, phóng tầm mắt ra xa qua một không gian mịt mùng sương
rừng, mưa núi, thấy thấp thoáng những ngôi nhà như đang bồng bềnh trôi
giữa biển mây.
Bốn câu thơ phối hợp với nhau, tạo nên một âm hưởng đặc biệt. Sau ba
câu thơ được vẽ bằng những nét gân guốc, câu thứ tư được vẽ bằng một nét
bút mềm mại. Quy luật này cũng giống như cách sử dụng màu sắc trong hội
hoạ: giữa những gam màu nóng, 130 giả sử dụng một gam màu lạnh làm dịu
cả bức tranh. Đoạn thơ hàm chứa ý nghĩa: cuộc chiến đấu chống ngoại xâm
của quân dân ta gian nan tột bực mà cũng hào hùng tột bực.
Tác giả nêu hàng loạt địa danh của vùng biên giới phía Tây với dụng ý tạo
sự liên tưởng mạnh cho người đọc: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường
Hịch... Toàn là những cái tên chỉ mới nghe qua đã gợi liên tưởng đến vùng
đất hoang dã, bí hiểm và xa lạ. Nó hoàn toàn khác hẳn với thôn Đông, thôn

173