Page 359 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

thật ghê rợn, không thể ngồi lại trong phòng mình nữa mà phải đứng dậy bước ra
ngoài. Nhà tu hành vận đồ đen là câu chuyện buồn về tình yêu, hôn nhân và lí
tưởng con người được xây dựng trên nền của không gian huyền thoại. Còn câu
chuyện về Người đàn bà có con chó nhỏ là bi kịch tình yêu, áng văn xuôi tuyệt tác
của muôn đời.
Sự nghiệp sáng tạo của Sê-khốp rất bền bỉ, đồ sộ về số lượng (ngoài kịch,
ông viết hơn 600 truyện ngắn), và rất vĩ đại về chất. Trên thế giới hiếm có nhà văn
đạt được vị trí lẫy lừng trên văn đàn như ông. Tiếc thay, căn bệnh lao quái ác đã
cướp đi tài năng đang ỏ độ sung sức, Sê-khốp mất ngày 15 - 7 - 1904, thọ 44
tuổi.
II- Phong cách: Sê-khốp là thiên tài trong lĩnh vực nắm bắt yà phản ánh thực
tại. Chỉ đôi dòng là ông có thể đi sâu vào bản chất sự việc. Văn ông không khoa
trương mà bình lặng, đầy suy tư. ông là bậc thầy trong nghệ thuật khai thác tâm lí,
khai thác những rung động tinh tế trong hổn người. Đọc ông ta ngỡ như chạm phải
một cung đàn, tuy khẽ nhưng dư âm của nó vẫn mãi vang vọng, có khi ngân suốt
cả đời ta. Cách viết ấy là kết quả từ quan niệm được chính Sê-khốp phát biểu,
“nghệ thuật viết là nghệ thuật rút gọn [...] điều gì chưa nói thì người đọc sẽ nói” và
nhà văn ưu tú là người “biết nói ngắn về những chuyện dài...” . Vậy nên truyện của
ông rất cô đọng. Văn ông đầy chất thơ và mạch ngầm văn bản thì vô cùng tận.
Nhận định về tính chất cô đọng trong vân phong Sê-khốp, Uy-li-am Phỏn-cơ-
nơ nói rõ; “một nhà văn có tài của một bậc thầy nghề nghiệp, như Sê-khốp chẳng
hạn, có thể chỉ cần viết ra một truyện độ vài ngàn chữ là đủ. Một nhà văn yếu hơn,
phải viết mất đến tám chín ngàn chữ’.
Nhà văn lỗi lạc người ác-hen-ti-na - Giu-li-ô Coóc-ta-da (1914 - 1984) khẳng
định tài năng kể chuyện của An-tôn Sê-khốp: Truyện ngắn của An-tôn Sê-khốp
có “cái gì đó cháy bùng trong chúng khi ta đọc và ban tặng cho chúng ta cách vượt
thoát khỏi cuộc sống thưòng nhật được tái hiện rõ đằng sau các mẩu chuyện được
quy tụ trong đó”.
Sê-khốp vừa là người tổng kết truyện ngắn thế kỉ XIX, vừa là người đứng ỏ
điểm khởi xướng cho cuộc cách tân thể loại lớn của nhân loại ở thế kỉ XX. Cuộc
cách tân này, góp phần trả lại truyện ngắn vị trí quan trọng trước tiểu thuyết, buộc
tiểu thuyết phải nhìn nhận lại mình, buộc độc giả, phần nào hình thành nên thói
quen thưởng thức văn học mới.
B. TIẾ P CẬN TÁ C PH ẨM
Nổi tiếng với hàng loạt truyện ngắn, Sê-khốp được suy tôn là bậc thầy của thể
loại này. Truyện ngắn Sê-khốp đa dạng, đa chủng loại. Người đọc có thể tìm thấy
cả chục phong cách khác nhau trong thế giới truyện ngắn của ông. Tuy nhiên, cho
đến nay, truyện ngắn của Sê-khốp chủ yếu được chú ý ở ba phong cách; kiểu

358