Page 302 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Hình tượng cây xà nu tạo nên một không khí Tây Nguyên, chất Tây Nguyên
độc đáo cho tác phẩm, cùng với cây tre, cây xà nu đã trỏ thành hình tượng gần
gũi với con người Việt Nam anh hùng trên trận tuyết đánh đuổi kẻ thù bảo vệ nền
độc lập tự do cho dân tộc.
2. Bàn tay của Tnú: Bàn tay của Tnú được khắc hoạ từ khi Tnú còn nhỏ đến
khi trưởng thành. Bàn tay ấy là biểu tượng sức sống, nghị lực, ý chí căm thù giặc
và tinh thần cách mạng vô song.
Thoạt đầu, đấy là hai bàn tay lúc “còn lành lặn”, bàn tay chú bé Tnú dắt cô bé
Mai lên rẫy trồng tỉa, xách xà lét giấu gạo đi nuôi cán bộ Quyết hoạt động ở trong
rừng.
Để giúp Tnú mỏ mang tri thức và trỏ thành người có ích, anh Quyết dạy Tnú
học. Bàn tay Tnú cầm viên phấn bằng đá trắng, lấy từ núi Ngọc Linh về, viết lên
bảng đen đan bằng nứa hun khói xà nu, để học chữ y dài, chữ o thêm móc thành
a. Không viết được chữ như ý muốn, bàn tay Tnú cầm đá đập vào đầu vì học dốt.
Bàn tay Tnú mang công văn đi làm liên lạc và cũng chính hai bàn tay ấy, Mai
đã cầm lấy, ở gốc cây to đầu rừng, khi Tnú thoát ngục Kon Tum trở về. Mai “ứa
nước mắt khóc”, những giọt nước mắt của tinh yêu.
Bàn tay Tnú là bàn tay nghĩa khí, dũng cảm, không hề biết phản bội bao giờ.
Cũng là một bàn tay chỉ đường. “Lưng Tnú ngang dọc những vết dao chém - Cộng
sản đâu, chỉ ra! Tnú nói nhỏ: - cỏi trói đã, tay mới chĩđược. Chúng nói cởi trói tay,
Tnú để bàn tay ấy lên bụng mình: - ỏ đây này!”. Lại thêm những nhát dao băm lên
lưng Tnú, máu đông lại, tím bầm như nhựa xà nu. Nhờ nghệ thuật so sánh đầy
hình tượng và độc đáo này, con người và núi rừng Tây Nguyện hiện lên sinh đông
và bất khuất. /
Hai bàn tay nguyên vẹn đó không còn. Kẻ thù đã tẩm nhựa xà nu đốt cháy
một mặt để Tnú phải chịu chết trong đau đớn, một mặt chúng muốn lung lạc tinh
thần, ý chí cách mạng của đồng bào Tây Nguyên: “Một ngón tay của Tnú bốc
cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất nhanh.
Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc”. Nỗi đau đớn không thể gì diễn tả nỗi.
Thế nhưng Tnú quyết không kêu: “Răng anh đã cắn nát môi anh rồi. Anh không
kêu lên. Anh Quyết nói: “Ngưòi cộng sản không thèm kêu van...”. Tnú không
thèm, không thèm kêu van. Nhưng trời ơi! Cháy, cháy cả ruột đây rôi! Anh Quyết
ơi! Cháy! Không, Tnú sẽ không kêu! Không!”. Tiếng thét của Tnú bật ra thành lời
hiệu triệu chiến đấu. cả mười thằng giặc chết dưới dao rựa của dân làng. Những
vũ khí thô sơ được mài từ đá núi Ngọc Linh do Tnú mang về.
Kể từ đó, mười ngón tay của Tnú bị cụt mất đốt, không mọc lại được. Nhưng
bàn tay tàn tật đó vẫn thừa sức mạnh để giết chết kẻ thù. Lời của cụ Mết: “Mười
ngón tay mày vẫn cụt thế à? Không mọc ra được nữa à!... ừ!...” . Cụ giận dữ nói
tiếp: “... Được! Ngón tay còn một hai đốt cũng bẳn súng đuợc. Mày có đi qua chỗ

301