Page 301 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

tượng xà nu có sức hấp dẫn đặc biệt. Với hình tượng này, vẻ đẹp cây xà nu, phẩm
chất cao quí, sức sống quật cường của đồng bào Tây Nguyên trong thời kì kháng
chiến chống Mĩ quyết liệt, hào hùng sẽ được khắc tạc lâu bền trong tâm trí nhiều
thê hệ bạn đọc.
LÊ QUANG HƯNG
II- Các hình ảnh biểu tượng trong Rùrig xà nu
1. Cây xà nu: Phong cách Nguyên Ngọc mang đậm âm hưởng sử thi. Tính
chất sử thi ấy một phần xuất phát từ sự kiên cường của con người nơi núi rừng Tây
Nguyên, mặt khác đấy chính là âm hưỏng chung của núi rừng Tây Nguyên, nơi
chất thơ hoà quyện với độ hùng tráng của núi rừng, của những con người bất
khuất, kiên trung.
Trước sự xâm lược bạo tàn của đế quốc Mĩ, Nguyễn Trung Thành viết Rừng
xà nu như là một biểu tượng cho một tinh thần Dất khuất, kiên cường của đồng bào
Tây Nguyên nói riêng và đồng bào ta nói chung.
Cây xà nu là hình ảnh biểu trưng cho sự bất khuất ngoan cường của đồng bào
Tây Nguyên. Đồng thời đó còn là một hình ảnh vừa lớn lao, kì vĩ, vừa đau đớn, vừa
anh dũng... Cây xà nu vừa là nạn nhân vừa là nhân chứng cho cuộc chiến tranh
khốc liệt nhưng rất đỗi hào hùng đó.
Cây xà nu gắn bó mật thiết vỗi cuộc sống thường nhật của dân làng Xô Man,
gắn bó với những sự kiện trọng đại của dân làng, thấm sâu vào nếp suy nghĩ và
cảm xúc của họ. Cây xà nu đốt lên làm ngọn lửa thổi cơm, xông khói sưỏi ấm, lem
luốc cả lũ trẻ không áo mặc, làm đuốc soi cho Dít giã gạo, cháy trong gió, trong
mưa soi đưòng cho cụ Mết dẫn dân làng vào rừng lấy giáo mác, vụ rựa giấu kĩ
đem ra nổi dậy. Cây mọc bên con nước lớn, bên con suối nhỏ, cây ham ánh nắng
như Tnú ham tự do, đi đâu cũng nhớ trở về làng.
Lời cụ Mết hỏi mà như khẳng định, nhắc nhở Tnú: “Mày có đi qua chỗ rừng xà
nu gần con nước lớn không? Nó vẫn sống đấy” . Mặc cho kẻ thù muốn huỷ hoại,
tàn phá, nhưng con người, thiên nhiên, đất nước vẫn sống, vượt lên mọi đoạ đày,
chém giết như cây xà nu kia vẫn ngát xanh bất chấp bom đạn huỷ diệt của kẻ thù.
Cây xà nu ỏ Xô Man mọc thành rừng “ưỡn tấm ngực lớn che chở cho làng”.
Nhựa nó ‘Ihơm ngào ngạt, long lanh nắng hè gay gắr, nó “sinh sôi nảy nở khoẻ...
môt cây mới ngã gục, đã có bốn năm cây mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi
tên lao thẳng lên bầu trời”. Cây xà nu biểu tượng cho thế hệ trẻ Dít, Heng nối tiếp
Tnủ, Mai, lớp người này kế tiếp nhau lớn dậy, thay thế anh Quyết làm cách mạng.
Biểu tượng cho sức sống quật cường, cây xà nu không bao giờ chịu khuất
phục trước đạn bom, bạo ngược. Đạn đại bác rót thành lệ mỗi ngày, sát thương
hàng vạn cây. Cây non bị chặt đứt ngang thân, đổ xuống ào ào, chết. Nhưng
những cây đã trưởng thành: nhựa xà nu “bầm đen lại và đặc quyện lại thành từng
cục máu lớn” , lành iại vêt thương, chúng cường tráng như cũ.

300