Page 43 - Một Số Phong Tục Tập Quán

và gần gũi nhiều hơn. Những công việc bên nội được
săm sắn hơn và cho biếu quà cáp cũng nhiều hơn.
Vai trò ông chú, bà cô (anh em bên bô) mò nhạt hơn
nhiều so vỏi bà dì và ông cậu (anh em bên mẹ).
Người bên mẹ có thể thay mặt cha mẹ xử lý nhiều
công việc trong quan hệ họ hàng như ma chay, cưói
hỏi, cúng lễ, nhất là chuyện xử phạt, bắt đền, giải
quyết các chuyện tranh chấp nương rẫy, tài sản,
khuyên răn. Bà dì được thay quyền nuôi dạy đứa
trẻ khi cha mẹ đứa trẻ khuất núi. Trường hỢp bà dì
không có thì ông cậu đứng ra nuôi dạy cháu.

Trong yêu đương, người con trai Jrai thường
chủ động tìm đến bạn gái nói những lòi ngọt ngào
và những lòi nói này thường diễn ra bên cối giã.
Nhưng khi đến những thòi khắc quan trọng của
hôn nhân thì bên gái hoàn toàn chủ động. Nhà
gái đến dạm hỏi nhà trai. Trường hỢp đôi bên
trai gái trót ăn nằm với nhau mà người con trai
bỏ cuộc không nhận lòi thì nhà trai phải đền một
con trâu và một con heo. Nếu hai người mới trót
hứa thôi thì bên nhà trai phải đền danh dự cho
bên nhà gái một con heo. Với người Jrai, lòi hứa
chỉ có người con trai và người con gái biết thôi
cũng là điều rất hệ trọng. Người con trai Jrai
không dám dùng từ khăp (yêu) để nói đùa với
bạn gái. Bao giò họ cũng cân nhắc hết sức cẩn
thận mới nói với bạn gái của mình từ khăp.
Thường thì cách nói của trai gái Jrai vối nhau
rất chừng mực và luôn giữ giới hạn cần thiết.
Họ thường nói bóng nói gió, vòng vo chứ rất ít khi
dám nói thẳng tình cảm của mình.

42