Page 39 - Một Số Phong Tục Tập Quán

nam cũng như nữ, lũ trẻ hàng ngày được tiếp xúc,
làm quen dần và phải chấp nhận các phần việc
dành cho giói mình. Khoảng 6 - 7 tuổi, con gái đã
có thể giúp lấy nước ăn từ máng hay từ nguồn về,
trông em, rồi theo mẹ hái rau, kiếm nấm trong
rừng, bắt cua, xúc cá dưới suốĩ,... và vài tuổi nữa
bắt đầu đưỢc tập dượt việc canh cửi, khâu vá. Con
trai đưỢc rèn luyện làm những việc của đàn ông
như bắn nỏ, làm cạm bẫy, đan gùi, đan nia,... và
được truyền thụ kinh nghiệm đi rừng, đi săn. Theo
phong tục Mnông, Ê-đê chẳng hạn, trong lễ cúng
sau khi sinh con ít ngày, bô" đứa trẻ sơ sinh làm đồ
chơi cho con: Nếu là con trai thì lễ cúng ấy có nỏ,
khiên, dao xà-gạc; nếu là con gái thì lễ cúng là cái
gùi có hoa ván đẹp, xa kéo sỢi, dụng cụ dệt vải. Tất
cả đều phỏng theo đồ vật thật của người lón. Đồng
bào các dân tộc thiểu sô" ở Tây Nguyên rất thực tê"
và đồ chơi của con em họ thường đơn giản, mộc
mạc, gắn với công việc lao động trong tương lai
nhiều năm sau của chúng, giúp chúng sớm "nhập
vai" vào cuộc sông.

1. Tính dòng họ, dặt và gọi tên của ng:ười Jrai

Người Jrai là một trong sô" tộc người thiểu sô" có
họ. Người ta thốhg kê được 12 họ là: Siu, Ksor, Nay,
Rơ-chăm, Rơ mah, Kơ-pă, Rahlan, Hiao, Rơ-Ô, A-le,
Kơ-puih, A Yun. Họ của người Jrai tính theo dòng
mẹ. Họ bên mẹ được xem là họ nội. Họ bên cha
đưỢc xem là họ ngoại. Đây là dấu hiệu rất rõ ràng

38