Page 36 - Một Số Phong Tục Tập Quán

mặt hành chính, khi khai sinh được mang họ cha
nhưng sinh sông ở quê mẹ, quê cha được gọi là quê
ngoại, họ hàng bên cha gọi là họ hàng bên ngoại.
Người chồng đưỢc vỢ cưới đương nhiên sông ở quê
vỢ, nhưng khi về thế giói bên kia họ chỉ được làm
ma bên nhà vỢ, còn thi hài phải đem về chôn ở quê
mẹ. Người Chăm gọi đây là "lá rụng về cội". Cặp vỢ
chồng nào không có con, hoặc chỉ có con trai, thì
gia tài sau khi họ qua đòi được dành cho một cháu
gái bên vỢ. Nếu có nhiều con gái, quyền thừa kế
thuộc về ngưòi con gái út. Nói chung trong các gia
đình dân tộc thiểu sô" Việt Nam, tính bình đẳng
giữa các thành viên được đề cao, người già được
quý trọng, trẻ em được chăm sóc chu đáo, hiếm
thấy trường hỢp đôi xử thô bạo.
Trong gia đình các dân tộc thiểu sô" Việt Nam,
sự chung thuỷ luôn được đề cao. Người bội bạc bị
dư luận lên án, kể cả khi mới đính hôn, chưa làm
lễ cưới. Theo quan niệm của người Ê-đê, "Thói
thường là trai tơ gái tơ, người đàn ông chưa vỢ,
người đàn bà chưa chồng, ai ai củng muốn đi
ngang về tắt", và "có ăn vụng nằm trộm với nhau
thi củng phải xem chừng, sao cho vừa phải", nếu
đến mức để cô gái có chửa thì chàng trai có tội. Tuy
nhiên, nếu anh ta lấy cô gái làm vỢ thì không bị
xét xử và phạt theo luật tục. Trường hỢp không
cưới, chỉ chung sông như vợ chồng, đến khi có con
nếu người đàn ông bỏ rơi bạn tình sẽ bị luật tục kết
tội, bị phạt trong trường hỢp họ đã kết hôn. Việc
thành vỢ thành chồng với nhau được người Ê-đê ví

35