Page 31 - Một Số Phong Tục Tập Quán

Nhân đây chúng tôi muốh nói thêm rằng: Lễ Ka-tê
theo người Chăm là tết cúng Cha nhằm vào ngày 1
tháng 7 (thượng tuần). Cha thuộc dương nên chọn
ngày dương. Lễ Cha-bur là tết cúng Mẹ vào ngày 1
tháng 9 (hạ tuần). Mẹ thuộc âm nên chọn ngày
âm. Hai lễ này bao giò cũng đi kèm với nghi lễ
cúng Thần linh.
Tháng của người Chăm, so vối tháng âm lịch
của người Việt hiện nay chênh 2 tháng. Nếu
tháng âm lịch của người Việt là tháng 9 thì
tháng của người Chăm là tháng 7. Còn về tên
tháng, từ tháng 1 đến tháng 10 gọi theo sô" tự
nhiên tiếng Chăm thứ tự là: Bi-lan Tha (tháng 1),
Bi-lan Doa (tháng 2), Bi-ỉan Kỉâiv (tháng 3j, Bi-lan
Pask (tháng 4), Bi-lan Li-mư (tháng 5), Bi-lan Năm
(tháng 6), Bi-lan Ta-juh (tháng 7). Bi-lan Da-li-păn
(tháng 8), Bi-lan Tha-li-păn (tháng 9), Bi-lan
Tha-pluh (tháng 10). Sô" tự nhiên từ 1 đến 10 đọc
theo tiếng Chăm là; Tha (1), Doa (2), Klâw (3),
Pask (4), Li-mư (5), Năm (6), Ta-juh (7), Da-li-păn (8),
Tha-li-păn (9), Tha-pluh (10). Riêng hai tháng
cuối năm có tên hẳn hoi, không liên quan gì đến
chữ sô". Tháng 11 gọi là Bi-lan Puis, tháng 12 gọi
là Bi-lan Măk. Giông như âm lịch có tháng Giêng,
tháng Chạp.
Tuần lễ Chăm cũng có 7 ngày bắt đầu tính từ
ngày A-dit (chủ nhật), Thòm (thứ hai), An-gar
(thứ ba), But (thứ tư), Jip (thứ năm), Suk (thứ sáu),
Tha-nư-cha (thứ bảy). Theo lịch Trung Quốc bây
giò, thứ hai là ngày đầu tuần. Bằng chứng là ngày
thứ hai gọi là thứ nhất. Lịch Trung Quốc chỉ có đến
thứ sáu và cuốỉ cùng là ngày chủ nhật. Tên các ngày

30