Page 195 - Một Số Phong Tục Tập Quán

Chây-dô của người tuổi Hợi trùng vói ngưòi tuổi
Thìn vì hai tuổi này cách nhau 7 năm ứng với 7

ngày trong tuần.
Khi gặt lúa nếp làm cô"m dẹp người ta gặt sớm
hơn bình thường. Lúa gặt về đập lấy hạt, giống
như người miền Bắc đập lúa vậy. Rơm lúa nếp
được cất đi để lúc nông nhàn tết chổi. Chổi tết
bằng rơm lúa nếp rất nuột nà và chắc chắn, ơ
ngoài Bắc, những năm chông chiến tranh phá

hoại của đế quốc Mỹ, có loại rơm nếp này đan mũ
thật không gì tô"t bằng. Để có cô"m ngon, thóc mới
đập xong phải quạt sạch được đem giã ngay. Nếu
chưa có điều kiện giã thì đem phơi khô. Loại thóc
nếp đã đem phơi khô khi giã phải ngâm nưóc vài
giờ đồng hồ cho thóc mềm trở lại.
Côl để giã lúa nếp thường là cốl gỗ làm từ
thân cây mù-u hoặc cây lồng-mức còn gọi là cây
thao-lao giồng. Gỗ cây mù-u và cây lồng-mức rắn
chắc như sừng. Côl làm từ nó có va đập cũng khó

vỡ được. Cối giã của người Khmer khá hoa mĩ,
thắt eo như lọ hoa. Mỗi cốì giã có hai chày dài
cao ngang đầu người ở giữa cũng thắt eo và cả
hai đầu chày đều tầy. Cái chày của Jrai ở Tây
Nguyên thì thẳng đuột, không có eo, một đầu
nhọn, một đầu tầy. Đầu tầy dùng để giã lúa, đầu
nhọn dùng để đâm ngô. Giã cô"m thường là giã
chày đôi. Hai người giã quay mặt vào nhau.
Người Khmer quan niệm giã cô"m chày đôi thì

194