Page 150 - Một Số Phong Tục Tập Quán
P. 150
chính là nơi buộc túm các sỢi dây đàn. Các sỢi dây
đàn từ nút gỗ chụm đầu luồn vào rồi chui ra ngoài
hộp cộng âm qua các lỗ nhỏ dùi cách đều giữa các
đốt tre và dấu vết khoét đã nói ở trên.
Phía bên này ô"ng đàn, người ta cũng dùi một
hàng lỗ để căng các sỢi dây đàn từ bên kia sang.
Để tạo ra khoảng cách hỢp lý giữa dây đàn và hộp
cộng âm phải có ngựa đàn. Ngựa đàn là một miếng
tre già vót nhẵn bóng như sừng dùi một hàng lỗ
giống hệt hàng lỗ đã dùi ở hộp cộng âm. Người ta
áp ngựa đàn vào hàng lỗ đã dùi ở hộp cộng âm co
dây đàn chui qua.
Khi dây đàn căng đều trên mặt vét khoét ở hộp
cộng âm, một chiếc đàn tre mộc mạc ra đời.
Theo tập tục Ba-na chỉ người đàn ông mối chơi
đàn tre. Khi chơi, anh ta ngồi bệt xuông đất, hai
chân hơi co lại. Đàn được đặt nằm dọc theo hướng
mắt nhìn. Hai bàn tay mỏ, ôm lấy ô"ng đàn (hộp
cộng âm). Hai ngón tay gảy, lưót trên dây đàn.
Người đàn ông Ba-na gắn bó với lao động
nương rẫy, bắp chân bắp tay cứng cáp, ngón tay
thô tưởng như không hỢp vối việc chơi đàn. Thế
nhưng, khi ngồi chơi đàn, anh ta trở nên linh hoạt
lạ thường: tay gảy đàn, người đung đưa theo điệu
nhạc. Mắt anh ta mơ màng như lạc vào một cõi nào
xa xăm lắm. Tiếng đàn tre âm âm như tiếng cồng,
tiếng chiêng. Có lúc tiếng đàn dập dồn như thác
đổ. Có lúc lại thong dong như bưóc chân bò chiều
149