Page 143 - Một Số Phong Tục Tập Quán

bản, hồn mường và gây tâm trạng hoảng loạn cho
cả cộng đồng... Âm vang của chiêng, trông chứa
đựng sự linh thiêng, thần bí và vì thê hội chiêng
trông gắn liền vói vô số những hiện tượng văn hoá
và ý niệm của cộng đồng.
Đến với Tây Nguyên là đến với thế giối cồng
chiêng. Tiếng chiêng đã ngấm vào máu thịt người
Tây Nguyên từ khi chào đòi. Người nọ truyền cho

người kia, cha truyền con nối. Người ta có cảm
nhận đã là một người đàn ông Tây Nguyên thì ai
cũng đánh được chiêng. Gần như một quy định,
ngưồi phụ nữ không được đánh chiêng, ngay cả
việc sò vào chiêng cũng là điều nên tránh. Người
Tây Nguyên bảo nhau rằng, phụ nữ chạm vào
chiêng thì vú sẽ dài như quả mướp. Những ngày
"thấy tháng", phụ nữ không được đi ngang qua chỗ
cất giữ chiêng. Các nhạc khí khác như đàn goong
(đàn tre), đàn tơ-rưng, đàn kơ-ni, đàn đing-dek
(ô"ng thổi kết từ cây trúc)... thì không có một điều
kiêng kỵ nào. Chiêng, nhất là chiêng A-rap, khác
nhạc khí hiện đại là không thể sử dụng thoải mái
được. Khi có việc to tát của làng như tổ chức Pơ-thi,
khi có người chết thì tiếng chiêng A-rap mới được

ngân lên. Nếu nhà nào chỉnh chiêng A-rap thì
phải báo cho làng biết để tránh sự ngộ nhận.
Có thể nói nhạc khí dân gian của các dân tộc
Việt Nam rất phong phú về loại hình, kiểu dáng,

chất liệu. Điều này nói lên trình độ thẩm âm và

142