Page 141 - Một Số Phong Tục Tập Quán

Người Mông có khèn, có đàn môi, khèn lá. Kỳ
diệu nhất là khèn lá. Chàng trai Mông chỉ chọn
trong bụi cây một cái lá đưa lên miệng là có thể
độc tấu được một bản nhạc hiện đại. Người Khmer
nổi tiếng với dàn nhạc ngủ âm (tiếng Khmer gọi là
Po-riêng pân-piết) làm từ các vật liệu như da, tre,
gỗ, đồng, sắt. Dàn nhạc tổng hỢp các loại: chiêng
nhỏ như bát úp, trông (trông to, trống nhỏ), đàn
tre (gồm các thanh tre nằm xếp hàng bên nhau
như cánh võng - hơi giống đàn tơ-rưng của người
Ba-na)... Khi dàn nhạc đánh lên, cả không gian im
phăng phắc chỉ còn tiếng nhạc hoà quyện với nhau
trầm hùng, gióng giả.

Đàn tơ-rưng cũng là một nhạc khí khó nói hết
cái hay của nó. Nhà thơ Huy Cận đã từng ca ngợi:
"Tiếng đá lồng tiếng nứa!Cung bậc hồn cha
ông!Bậc cao như đỉnh núi!Bậc trầm như đáy
sông". Người Jrai còn có đàn tơ-rông pút làm bằng
những ô"ng tre cắt vạt không đều nhau. Người chơi
chỉ cần vỗ tay bên miệng ổhg là bật lên giai điệu
đậm đà chất cao nguyên.

Người Tày - Nùng ở phía Bắc có cây đàn tính.
Nhà thơ Nông Quốc Chấn ca ngợi tiếng đàn tính
hay đến nỗi con vượn trên rừng đang bồng con mải
nghe đàn tính mà đánh rơi con. Truyền thuyết kể
rằng, tiếng đàn tính quyến rũ quá khiến nhiều
người quên án, quên ngủ. Chính vì thế mà người ta
phải bỏ bót dây đi cho cây đàn bớt phần huyền diệu.

140