Page 98 - Lý Thường Kiệt

BẠI CHIÊM-PHÁ TỐNG

Thần Tông ban cho hàm cung bị khố phó sứ. Tông Đán được làm đô giám
Quế Châu. (TB 244/3b).
về đại thể, Tống Lý vẫn giao hiếu cùng nhau. Lý vẫn cống tiến, Tống
vẫn gia phong. Sứ Lý sang mừng Anh Tông lên ngôi (1064). Anh Tông sai sứ

đem các di vật của Tống Nhân Tông sang tặng vua Lý, và gia phong chức
đồng trung thư môn hạ bình chương sự (TS hình pháp chỉ). Trong mười năm
liền, không hề xảy ra biên sự.
9. Kết luận

ở triều Tống, trong đời Chân Tông, Nhân Tông, và Anh Tông, có nhiều
người chủ việc đánh ta. Nhưng bấy giờ, vua Tống thích hòa bình, các đại
thần đều là người nho học, không ham gây họa chiến tranh. Vả việc bắc
thùy Tống cũng đã khó kliăn lắm. Cho nên, với việc quân Tống bị nhục bởi
tay Thân Thiệu Thái mà Tống cũng không gây sự; và đến việc Nùng Tông
Đán, Tống cũng không làm già. Sau đó ta lấn dần đất Tống. Năm 1074
Thẩm Khỉ tâu rằng năm trước ta đã chiếm mất châu Thất Nguyên. (VI/7).
Tuy nhiên, phái chủ chiến vẫn không thôi. Năm 1064, khi sứ ta tới kinh
đô Tống, có nội thị là Lý Kế Hòa đe dọa sứ ta rằng: "Lúc Thân Thiệu Thái

vào cướp Quảng Nam tây lộ, ta đã nhiều lần xin đánh nước ngươi. Nhưng
triều đình cho rằng Thiệu Thái là đứa ngông cuồng. Vả nước ngươi đã sai sứ
tạ tội. Cho nên triều đình chưa cất quân mà thôi” (TS 488).
Những người chủ chiến ấy sắp có cơ hội sau này. Chính là sau lúc Tống
Thần Tông lên ngôi (1067), và Vương An Thạch được chấp chính (1069).

Chú thích;
’ về sông Phú Lương, sẽ có nhiều chứng cớ ở chương X. về sông Đào Hoa, có những
chứng sau: Trong sứ bộ vua Thanh phái sang nước ta năm N. Tu 1682, có một người
quản gia tên Lư Anh Nhân để lại mười bài thơ tả cảnh từ Lạng Sơn đến Thăng Long. Bài
tả sông Thương có những câu (theo sách N h ã m T u ấ t T hanh Sứ):
"Xôn xao ngựa vá qua sông Thương,
Áp nước hoa đào ánh bóng gương".

105