Page 93 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

đoán đó là con tê giác. Nhưng triều đình Tống bàn nhau măi. Sau Tư Mã

Quang phải nói nửa chừng rằng: "Giả sử đó là kỳ lân thật, thì hiện không
gặp thời là điềm dở; mà nếu đó không phải là lân mà ta nhận, thì các nước
phương xa sẽ cười ta" (TT và TTh). Vua Tống bèn bảo gọi vật ấy là "thú lạ"
mà thôi (TB 187) và để lại Quảng Châu.
Chắc rằng việc Tống từ khước "kỳ lân" này không làm cho vua Lý hài
lòng. Vả Tiêu Chú đem quân đi tuần các khê đông gần biên giới ta, có ý đe
dọa. Vua Tống phải hạ chiếu răn cấm (tháng 7 năm M. Tu 1058). Lý Sư
Trung, làm đề điểm hình ngục Quảng Tây cũng lo toan chỉnh đốn hành
chính, binh lương và giao thông ở miền Ung Châu. Sư Trung nói: "Vùng
Lĩnh Nam không tiện phái lính thú đến đó. Xin mộ thổ đinh, nhà nào bốn
năm đinh thì chọn một, mà cắt phiên nhau, tới lúc ngoài mùa làm ruộng,
họp lại tập tành". Trong vùng Quảng Tây mộ được hơn bốn vạn người. Sư
Trung lại cho thông thương buôn bán, lập lại các chợ Ung Châu, đào sâu
kênh Linh Cừ nối Hồ Nam với Quảng Tây.
Được những tin ấy, tháng 2 năm sau (K. Zu 1059, theo TS và TB 188; TT
chép tháng 3) vua Lý Thánh Tông sai quân đóng miền đông bắc, từ châu
Vĩnh An vào địa phận Khâm Châu, và từ châu Tô Mậu vào trại c ổ Vạn (TB
118/4b và 190/la). Sử ta chỉ nói qua rằng: "Ta diễu quân rồi rút về. Làm thế
vì người Tống tráo trở" (TT). Các sách Tống chép rõ quân ta đánh c ổ Vạn,
giết viên quản câu Lý Duy Tân (TB 190/la), và đánh động Tư Lấm ở phía tây
thành Khâm Châu (TB 188/4b).
Ngày G. Tu, Tiêu Chú trình: "Giao Chỉ cướp các động Tư Lẫm, cổ Vạn,

Chiêm Lãng, bắt dân và gia súc mười bảy thôn, nhiều không kể xiết. Tôi
muốn hạ lệnh cho Quảng Châu giữ sứ giả Giao Chỉ, không cho nó đem tiến
thú lạ, đợi đòi chúng trả người và vật bị cướp đã. Nếu chúng không nghe,
tôi muốn lập tức đưa quân đánh sâu vào đất chúng".
Vua Tống sai Tiêu cố, Tống Hàm và Lý Sư Trung, là ba quan coi lộ
Quảng Tây, cùng Tiêu Chú xét việc mà xử trí (TB 189/5b). Tháng 9 năm ấy,
Sư Trung tâu: "Viên coi Ung Châu là Tiêu Chú muốn đánh Giao Chỉ. Sợ
người nước ấy nghe mà không yên. Xin cấm Chú không được sinh biên

100