Page 97 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

Sự phản bội của tụi Nùng Tông Đán lần này làm Lý mất một vùng đất
khá lớn ở phía tây bắc châu Quảng Nguyên. Những tên đất mà Tông Đán
nộp Tống, mỗi sách chép một khác; vả trong một sách, cũng mỗi nơi chép
một khác. Nhung có lẽ đất ấy gồm nhiều động. Vả lúc nhận đất rồi, Tống lại
đặt tên mới. Những động hay châu ấy có thể tóm tắt nhu sau; động Lôi Hỏa
(hay Hỏa), động Kế Thành, châu ôn Nhuận. Có lẽ các đất này thành châu
Thuận An. về sau, lúc vua Lý xin Tống trả đất đã bị thổ tù nộp Tống, lại nói
đến các động Vật Ác, mà TB (349/7b) nói là Tông Đán đã nộp và Tống đổi ra
làm châu Thuận An.

Vua Lý Thánh Tông sai sứ sang đòi đất và dân (TS 488). Sứ giả là Lê
Thuận Tông (TS 332), nguyên châu mục Phong Châu, đuợc kén phò mã
đời Lý Thái Tông (1036, IV/4) lấy công chúa Kim Thành. Sứ tới Quế Châu,
gặp Lục sằn. Tỏ thái độ quả quyết, Thuận Tông đòi sằn trả Tông Đán và
các động.
Lục sằn cũng là một viên xuất thân tiến sĩ nhu Tiêu Chú, và cũng am
hiểu việc biên giới giữa Tống và ta. Trước đó sằn coi Quý Châu, đã tình
nguyện xin tới Quế, vì nhận thấy rằng Ung chỉ cách Quế có 18 trạm, mà võ
bị ở đó không sẵn sàng. Vua Tống bằng lòng. Tống sử (TS 332) chép nối: "Từ
khi giặc Nùng yên, người Giao Chi càng kiêu căng, các thú thần thường
chịu nhịn cho qua. sằn tới Ung, họp động trưởng ở bốn mươi lăm động
thuộc Tả và Hữu Giang, biên tên được năm vạn thổ đinh, đặt các tướng lại,
cấp cho ấn. Thanh thế Tống nổi lại trong vùng khê động. Sứ Giao là Lê
Thuận Tông tới, kiêu ngạo như cũ. sằn nhún nhường mời tới, giảng dụ phải
kính lẽ phải, làm sứ phải sợ mà trở về".
Sự thật thì sằn tâu về triều việc sứ ta tới. Vua Tống Anh Tông mới lên
ngôi, hỏi ý kiến các đình thần. Tể tướng Hàn Kỳ bàn rằng: "Xứ Giao Châu,

rằng núi hiểm trở, khí hậu ẩm độc. Nếu có lấy cũng không giữ được. Chỉ
nên vỗ về chúng mà thôi" (TS và TB 203/12a). Vua Tống Anh Tông bèn trả
hai châu (Lôi Hỏa và ô n Nhuận?) lại cho vua Lý (TS 332).
Nhưng cha con Tông Đán vẫn theo Tống. Mười lăm năm sau (1073),
viên chuyển vận sứ Quảng Tây là ô n Cảo xin gia hàm cho chúng. Tống

104