Page 121 - Lý Thường Kiệt
P. 121

BẠI CHIÊM-PHÁ TỐNG

    đến. Nhưng sách TB và các sách Tống, như TS 488, TS 495, có chép tên Nùng
    Tông  Đán,  người  châu  Quảng  Nguyên.  Ta  thấy  Nùng  Tông  Đán  đã  theo

    Tống rồi bỏ Tống nhiều lần (xem V/8). Tháng 6 năm Bính Thìn (1076), ty An
    Nam  tuyên phủ  tâu  rằng:  "Đã  sai  đô giám Quế  Châu là  Nùng Tông Đán
    kiểm điểm đinh tráng Hữu Giang, để đánh Lưu Kỷ". Vua bảo: "Tuy Tông
    Đán đã hiệu thuận và là kẻ dũng mạnh, nhưng các con còn theo Lưu Kỷ. Ta
    sợ Tông Đán  cũng  theo nốt.  Vậy  nên chọn  các viên  có  mưu  lược  đi  theo
    Tông Đán" (TB 276/lb).
        Có lẽ Tông Đản ở sử ta là Nùng Tông Đán ấy, hoặc là một con y. Chữ
    Nùng dùng đầu tên có thể chỉ giống người Nùng mà thôi, chứ không phải
    hẳn  là  chỉ  họ.  Vì  sự  hai  âm  Đán  và  Đản  rất  gần,  hai  tên  có  thể  là  một
    chăng'^*?
        Các  quan  man  động  ấy  đóng  từ  Quảng  Nguyên  đến  châu  Tô  Mậu,

    trước các trại Hoành Sơn, Thái Bình, Vĩnh Bình, c ổ  Vạn, Thiên Long. Lưu
    Kỷ cầm quân vùng Quảng Nguyên.  Có lẽ Tông Đản chỉ là một bộ tướng.
    Vùng Môn  Châu  có  Hoàng  Kim  Mãn,  vùng  Lạng  Châu  có  phò  mã  Thân
    Cảnh Phúc (IV/4) và vùng Tô Mậu có Vi Thủ An cầm quân.
        Khí giới thì ngoài cung nỏ, trường thương mà hai bên đều dùng, ta có
    tên tẩm thuốc độc, và máy bắn đá.
        Ta lại dùng nhiều voi để xung phong. Voi có thể do cả đường thủy và
    đường bộ tiến vào.

        3.  Khởi công. Trận Khâm, Liêm
        Phần Lý kỷ còn lại chép rất sơ sài về việc hành binh này. Ta không thể
    biết chi tiết cuộc tấn công của Lý Thường Kiệt.  Tống sử và các Tống thư chỉ
    chép rõ việc người Tống làm. Còn việc người ta, họa hoằn có một vài chi tiết.
     Sách TB cho ta biết thêm một vài việc. Nhờ những lời tâu của biên lại Tống, có
     ghi ngày tháng, nên ta có thể căn cứ vào đó mà đoán một cánh khá tường tận
     những hồi biến chuyển của cuộc tấn công do Lý Thường Kiệt chỉ huy.

        Như đã nói trên, biên thùy ta giáp địa hạt Ung Châu có hình một góc tư
     vòng tròn, đường bán kính  trung bình dài 150 km, mà trung tâm là thành


                                       129
   116   117   118   119   120   121   122   123   124   125   126