Page 122 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

Ung (IV/1). 3 đường chính đi tới ưng, đường Quảng Nguyên, đường Quang
Lang và đường Tô Mậu đều xấp xỉ như nhau, v ề phía đông, góc tư đường
vòng tròn kia tiếp với bờ bể châu Khâm và châu Liêm. Đường từ Khâm đến
Ung lại ngắn hơn cả, dài chừng 120 km; quân đi mất độ năm ngày đường.
Lý Thường Kiệt đã mưu tính chiến lược rõ ràng. Thổ binh đóng ngoài
vòng biên giới sẽ lần lượt kéo vào chiếm đất Tống và, trong lúc đầu, quấy
rối gần biên thùy mà thôi. Chủ ý là làm cho Tống tưởng rằng quân ta sẽ do
các đường bộ kéo vào đánh Ung. Thổ binh ta sẽ phá những trại Hoành Sơn,
Thái Bình, Vĩnh Bình, c ổ Vạn, là những đồn che đỡ cho Ung. Trong lúc ấy,
quân Tống ắt sẽ kéo xuống miền tây và tây nam để cứu các trại ấy. Mặt
đông nam châu Ung sẽ bỏ ngỏ, vì từ Ung đến Khâm là hoàn toàn đất Tống.
Lúc quân Tống trong hạt Ung Châu đã đổ xô vào phía tây và tây nam,
Lý Thường Kiệt liền đưa đại quân đi đường thủy, từ châu Vĩnh An tới
Khâm Châu và Liêm Châu. Đường đi đến Khâm chi mất chừng vài ngày.
Đại quân đổ bộ ở Khâm, rồi tiến thẳng tới Ung. Như vậy, đại quân ta chỉ
chừng 7 ngày đã từ đất nhà đến thẳng căn cứ địa Ung Châu.
Nếu quân Tống bỏ thành Ung để dời xuống cứu các trại biên thùy, thì
thành Ung có thể mất liền. Nếu Tống để nhiều quân giữ thành Ung, thì các
thổ binh ta sẽ tiến dễ dàng. Từ mọi bề, quân ta cùng kéo tới thành Ung, và

thành này sẽ bị vây mấy mặt.
Chiến sách ấy đã thấy rõ ràng trong cuộc chuyển binh của ta vào cuối
năm Ất Mão (1075).
Ta đã thấy rằng vào tháng 4 nhuận, Lưu Kỷ ở Quảng Nguyên đã đem
3.000 quân đánh châu Quy Hóa làm Tống phải động tâm và phải phái quân
giúp viên coi châu ấy là Nùng Trí Hội. (VI/7).
Nhưng cuộc tấn công thật bắt đầu vào tháng 9. Ngày G. Tu, 15 tháng 9,
700 quân tới đánh trại cổ Vạn (DL 27-10-1075, TB 268/lOb). Chắc là quân ấy
từ châu Tô Mậu kéo vào. Tin này đến ngày 28 tháng 10 mới về đến kinh (B.
Th, DL 8-12-1075; TB 269/23b), và đến ngày 11 tháng 11, triều đình Tống mới
hay rằng c ổ Vạn đã mất, và "ở Quảng Nguyên có nhiều hương binh họp và
sửa soạn vào cướp" (K. Ti, DL 21-12-1075; TB 270/2b).

130