Page 118 - Lý Thường Kiệt
P. 118

LÝ THƯỜNG KIỆT


           chúa làm Hạ quốc vuơng (986). Hạ bắt đầu bức hiếp biên thùy tây bắc của Tống. Nhưng
           năm 1003, Hạ chúa lại cầu phong với Tống, và vua Tống phong cho tước Tây Bình vương
           (đối với Nam Bình vương phong cho vua Lý). Từ năm 1032, Hạ trở nên một nước mạnh,
           mở mang bờ cõi miền tây, lấn nước Thổ Phồn và tự xưng đế (1038). Từ đó đe dọa Tống
           luôn luôn. Các danh tướng đời Bắc Tống đều có cầm quân chống Hạ. 1.
              ^ Tiêu Chú xuất thân tiến sĩ. Có đại chí, thích bàn việc quân. Lúc làm tri huyện Phiên
           Ngu (cạnh Quảng Châu), bị Nùng Trí Cao vây thành  (1053). Chú  thoát ra ngoài thành,
           kết thúc man động. Sau đem thổ đinh vào tận sào huyện Trí Cao. (TS 334). 4.
              ^ Sách TB (271/6b) chép lời chiếu kể  tội Thẩm Khi và Lưu  Di,  như sau: "Ngày trước
           Thẩm Khi nói dối rằng nhận lệnh triều đình mật sai lo việc đánh Giao Chi. Sau lại không
           đợi chiếu chỉ, tự tiện sai người nhận tụi Nùng Thiện Mỹ ở châu Ân Tmh, và ép man dân
           đặt  doanh  trại ở châu  Dung và  Nghi.  Khỉ  lại  tâu  dối  rằng  man  dân  chịu  theo;  rồi  xây
           thành,  đắp  lũy,  làm cho  man dân  nổi loạn, giết thổ binh,  tướng hiệu, quan  lại,  kể đến
           hàng nghìn. Nay Giao Chỉ phạm biên giới, dân Lèo ở châu Thuận, châu Nghi lại xâm nội
           địa. Dân và quân khổ sở. Tội thật tại Khỉ. Trẫm đã cách chức y và tống đày chỗ Viễn Ác
           Châu.
              Lưu  Di  lại xin bãi hạng lính  trát binh,  đóng chiến  thuyền, cấm  người Giao  Chi  tới
           buôn bán; Di không chịu bàn nghị với Tô Giàm và không nhận thư tố cáo của Giao Chi.
           Vì thế mới sinh ra biến. Vậy tội cũng không riêng ở Khi...".
              Sách  ĐĐSL cũng  nói  chuyện Tô  Giàm  viết  thư  cho  Khỉ  can  những việc  đang  làm,
           nhưng Khỉ không chịu nghe, và còn hặc Giàm. (ĐĐSL 86). 6.
              ■’ Sách TB (271/15a) chép: Vua Tống nghe chuyện Nùng Thiện Mỹ hàng là bởi Thẩm
           Khi sai người  dỗ,  và nay Lưu Di cũng làm xằng,  đến nỗi Giao  Chi vào cướp,  vua bèn
           chiếu cho viên coi Quế Châu là Thạch Giám và viên phán quan là Chu Thái Dục xét thật
           (tháng Chạp năm A. Ma 1075). 7.
              ® Sách TS (quyến 334, T hẩm   K h ỉ tru y ệ n ) chép việc này thuộc Thẩm Khỉ cũng như sách
           ĐĐSL (quyển 86). Nhưng sách TB (271/6b) cho việc ấy về Lưu  Di, chắc là đúng hơn, vì
           hợp  với  lời  chiếu  đã  dẫn  trong  chú  thích  (3).  Vả  chăng  sự bất  đồng  giữa  các  sách  có
           nguyên từ gốc.  TB chú thích rô ràng rằng  th ự c  lụ c có hai bản, bản  mực  (Mặc bản)  chép
           Khỉ hặc Giàm, bản son (Chu bản) chép Di hặc Giàm. 7.
              * Cuối cùng Nùng Thiện Mỹ theo Tống.  Sách TB (280/21a) chép: Thiện Mỹ và con là
           Thịnh Minh qua châu Tây Nùng chiêu dụ dân, nên bị dân giết. Ngày 28 tháng 2 năm Đ.
           Ti (1077), cháu Thiện Mỹ là Huệ Đàm được bổ chức Tam ban tá chức để thưởng công.
              Châu Định, thuộc tỉnh Bắc Cạn ngày nay, còn có xã Định Biên ở phía  tây chợ Chu.
           Họ Ma đến ngày nay vẫn còn ở vùng Thái Nguyên, Bắc Cạn. (ĐNNTC và ĐKĐD). 7.










                                             126
   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122   123