Page 114 - Kiến Trúc Đình Chùa Nam Bộ

định mình trên trường quốc tế. Trước sự hỗn dung vội vã với cái mới đã cho ra đời các
dạng chùa (không có đình) hình hộp - “chùa hộp” hoặc “chùa phố”. Qua thực tế ấy,
bằng thái độ thận trọng và dè chừng cần thiết, trước khi khẳng định một chiều hướng hội
nhập cụ thể, hình thức khung sườn bê-tông hiện đại được sử dụng rất hạn chế trong kiến
trúc đình, chùa. Hầu hết chỉ mới dừng ở bước chuyển thứ ba: Khung sườn bê-tông giả gỗ
hoặc cấu trúc bê-tông tương tự như gỗ. Trong chiéu hướng đó, tiếp tục phát huy đặc tính
đổi mới, vươn tới... của đặc thù văn hoá vùng Nam Bộ, một sô' chùa (khòng có đình)
đang cố gắng tìm tòi kiểu thức khung sườn mới qua sự kết hợp giữa truyền thống với
hiện đại. Tuy kết quả còn khá khiêm tốn, nhưng bước đầu đã hình thành một hướng mới
trong xây dựng đình, chùa. Có thể thấy khuynh hưởng này qua một số chùa mới xây
dựng trong thập niên cuối của thế kỷ XX vừa qua như: Vạn Hưưng-An Giang, Lâm Tế-
TP.HCM, Từ Hiếu-TP.HCM, Vạn Hạnh-TP.HCM, Bửu Liên-TP.HCM, ni viện Thiện
Hòa-Long Thành, Phật Lớn-Núi Cấm-Châu Đốc,...
3.1.3.3. Đặc điểm văn hóa biểu hiện qua giải pháp bao che
a) Giải plìúp tường, vách
Như các phần trên đã phân tích, theo dòng chảy của lịch sử, cộng thêm chiến sự liên
tiếp xảy ra tại Nam Bộ, hầu như không có công trình kiến trúc đình, chùa nào còn giữ
nguyên vẹn kiến trúc buổi ban đầu, dù đó là một “tiểu thất” (chùa nhỏ) với vật liệu thô
sơ tranh, tre, nứa, lá... hay một “đại bửu sát” (chùa lớn) xây dựng bằng nhiểu loại danh
mộc... Hầu hết đã bị biến cách sau nhiều đợt trùng tu “không mấy đình, chùa còn giữ lại
vách ván, chấn song gỗ như chùa Hội Khánh-Bình Dương" [68].
Đối với một số dinh, chùa xây dựng và sửa chữa trước thế kỷ XX, dù đã đại trùng tu
nhiều lần, ở một số công trình vãn còn giữ lại vách gỗ ngăn phòng kiểu “vách lụa”, “bổ
kho”, “đố bản” hoặc “chấn song” (Xem hình 3.55, 3.56) như các đình: Hiệp Ninh-Tây
Ninh, Long Thanh-Vĩnh Long,... hoặc các chùa Hội Khánh - Bình Dương, Giác Viên -
TP.HCM, Phước Tường-Thủ Đức... Tuy nhiên, hầu hết kết cấu bao che bên ngoài đều là
tuờng gạch, hổ xi-măng. Như trên đã trình bày, đây là kết quả của sự tích hợp văn hóa
với phương Tây.

Hình 3.55: Vách “hổkho” và vách “lụa" Hình 3.56: Vách “chấn song”
(chùa PhướcTường). [Nguồn: TG] (chùa Hội Khánh). [Nguồn: 68]

115